Résultats de recherche — Medica

Accueil
Histoire de la santé
Medica
Résultats de recherche

Présentation • Mode d’emploi • Services associés • Réutilisations

Liste des chapitres

Duret, Louis / Girardet, Pierre / Hippocrate.

In magni Hippocratis librum De humoribus purgandis et in libros tres De diaeta acutorum Ludovici Dureti, Segusiani commentarii interpretatione & enarratione insignes, a Petro Giradeto ... emendati, in ordinem distributi, ac primùm in lucem prolati. Adjecta est sub finem accurata constitutionis primae libri 2. Epidemi[o]n ejusdem authoris interpretatio . De ratione victus exquisiti in morbis acutis, sive de tecmarsi, liber primus.

Parisiis : Apud Ioannem Iost, 1631.

Cote : 90958 t. 103 n° 5.

Exemplaire numérisé : BIU Santé (Paris)

Adresse permanente : https://www.biusante.parisdescartes.fr/histmed/medica/cote?90958x103x05

Page à Page

Par chapitres

PDF

Cliquez ici pour telecharger tout ou partie de ce document au format Adobe PDF (Acrobat)

Sur Internet Archive

Nombre de réponses : 137 1-137

[sans numérotation] [Page de titre]

[sans numérotation] Nobilissimo, ac spectatissimo Domino Carolo Buuardo, In utroque Regis Consistorio Secretiori Consiliario, & Archiatron Comiti meritissimo Petrus Girardet S.D.P.

[sans numérotation] Petrus Girardet, Doctor Medicus Parisiensis, Humanissimo Lector S.

[sans numérotation] Privilege du Roy

[sans numérotation] Approbatio

[sans numérotation] In Ludouicum Duretum, Magni Hippocratis Libros commentariis illustrantem

1 Hippocratis Magni de Humoribus purgandis. Interprete et enarratore Ludouico Dureto, Segusiano

2 I. Coloratio corporis humoribus, si non sint reflui, similes efflorescit

5 II. Ducendi verò sunt omnes quà viam affectant, & per loca lege naturae commoda, nisi quorum mitificationes fiunt in tempore

9 III. Mitificationes autem seu maturationes inclinationem habent aut foras, aut intro, aut aliò quò oportet

11 IIII. Cautio

12 V. Inexperta medicatio, difficultas experiendi

20 VI. Pilorum defluuium

21 VII. Viscerum vacuitas, repletio abdominis & crassitudo, per superiora alimentum

25 VIII. Sursum inclinatio. Deorsum inclinatio

26 IX/ Quae sponte sursum deorsùmue feruntur, quae prosunt aut obsunt: congenita forma, regio, mos, aetas, temporis vicissitudinis ratio, morbi status, nimietas, paucitas, siue quibus deest aut abundant

30 X. Medela, declinatio / XI. Deriuatio ad capitis dolores curandos, per obliqua, quà viam affectant, aut reuulsio, quibus sursum. aut dessicandi locus est, aut quibus superiora, aut quibus inferiora, aut eluitur, aut quibus sedabitur dolor

32 XII. Quae diffusa sunt, non sunt intro reuocanda, sed ipsas excrementorum vias siccare

33 XIII. Perturbatio, perfusio, ablutio, quibus ad anum secesso fit, unde conceditur, exoluitur, aut medicamentum, aut ulcus, aut quispiam coactus humor & concretus, aut germen, aut flatus, aut stercus, aut animalculum, aut aestus, aut alia affectio

36 XIIII. Haec verò attendenda sunt, quorsum, quae ultro fiunt aut apparent, desinant; aut cuiusmodi sunt pustulae oborientes ab exustione, quatenus sunt eiusmodi ut aut noceant aut prosint. Figurae corporis, motus, erigendi & residendi vicissitudo, somnus, vigiliae, iactatio, oscitatio, horror. Ex quibus omnibus quid faciendum aut prohibendum, anteuertas

39 XV. Cognitio haec vomitus, deiectionis, aut expectorati, mucoris, tussis, ructus, singultus, flatus, urinae, sternutamenti, lacrymarum, pruritus, vellicationum, contactus, laboris, cessationis, corporis, mentis, morum institutorum, memoriae, vocis, silentij

45 XVI. Mulieri uterinae purgationes, quae superné vi erumpunt cum torminibus coniuncta, pinguia, meraca, spumantia, calida, mordacia, varia, abradentia, foeculenta, cruenta, flatus expertia, cruda, cocta, sicca, quaeque circumfluunt, alacritatem molestiàmque aegri contemplari oportet, antequam periculum accidat

49 Maturatio, deiectio earum rerum quae in paribus diaphragmate inferioribus vitium, purgationis indigens, concepere, fluctuatio eorum quae supra sunt; tum quae ex utero feruntur: in auribus sordes, humoris efferi concitatio, adapertio vasorum, vacuatio, calefactio, refrigeratio, intus, foras; aliorum quidem, caeterorum non

51 XVIII. In partibus umbilico inferioribus quoties tormina excitantur, tarda & mollia sunt illa tormina, contrà in partibus umbilico superioribus / XIX. Quae feruntur ex aluo, quà viam affectant, spumae expertia, cocta, siue cruda, frigida, foetida, putria, sicca, humida, olfactu grauia

52 XX. Sitis quae antea non erat, & nullus ardor, nec alterius cuiuspiam causae excusatio adferri possit, urina, nasi humectatio

54 XXI. Prolapsus in pedes, siccitas, ac non collapsus corporis habitus, spiritus turbidus, hypochondrium, extimae partes, oculi malé affecti, coloris mutatio; pulsus, refrigeratio, palpitatio, tremores, durities cutis, neruorum, articulorum, vocis, mentis; figura spontanea, capilli, ungues, alacritas aut aegri molestia

57 Secunda huius libri pars, in qua De signis agitur. I. Existunt haec signa: odores corporis, oris, deiectionis, auris, flatus, urinae, ulceris, sudoris, sputi, narium; cutis salsa, aut salsa sputa, aut nares, aut lachrymae, aut alij humores; an omnino similia inter se quae prosunt, aut obsunt

59 II. Insomnia qualia videat, & in somnis quae faciat; si acuté audiat, & ita sit animo comparatus ut audiat; tum si numero & dignitate vinceant & fortiora sint quae apparent, sint que maioris momenti salutaria quàm lethalia, aut contrà: si omni sensu omnia percipiant & alacriter ferant

61 III. Cuiusmodi sunt odores, sermones, vestitus, figurae, atque talia alacriter ferant, quae cum sponte apparent, adiumentum afferunt; tum etiam quibus eiusmodi signa commemorata afferunt crisim, & quam indicandi & iudicandi vim habeant, ut flatus, urina, & tot & tanta hoc vel illo tempore, quaecumque contraria sunt auertere, cum eis pugnare

63 IIII. Quae sunt vicina loco, situ, atque communia; illa primùm & maximé labefactantur

64 V. Cuiusque morbi historiam seu descriptionem ex his quae initio apparent & fiunt, ex urinis quales hae fuerint, tum qualis existat collapsus, degener color, imminutio spiritus, & cum eis coniuncta diaeta

66 VI. Oportet, inquam, animo complecti, an quae secedunt similia sint, deiectiones, urina, hystericae purgationes, expectorata, narium mucus, oculi, sudor tumoribus contra naturam, vulneribus, exanthematis, quaecumque ulcero apparent, & quae fiunt artificio Medici, quae semper inter se similia

68 VII. Omniàque quae iudicandi & indicandi vim habent, & quae iuuant, nocent, interimunt; omni studio fugiens declinet, prouocans & inuitans ducat, moueat, & obuijs ulnis excipiat: cutis extimarum partium, hypochondriorum, articulorum, oculi, oris, figurarum, somnorum: Quae omnia si sint eiusmodi, ut aut iudicandi vim habeant, haec talia artificiosé moliri oportet

71 VIII. Quinetiam qui abscessus eiusmodi sunt, cibis, potionibus, odoribus, aspectu, auditu, cogitationibus, secretionibus, humidis, calore, frigore, siccis, humectando, dessicando, unctionibus, linimentis, cataplasmatis, emplastris, inspersioinibus; si figurae accesserint, perfrictio, curatio, labor, otium, somnus, vigiliae, spiritibus sursum, deorsum, communibus, proprijs, artificio comparatis; non praesentibus paroxysmis, nec iamiam futuris, nec in pedum perfrigeratione, sed dum ad inferiora morbus viam affectat

74 IX. In paroxysmis periodicis cibi accessio non est adjungenda, nulla necessitate motus id facere debes, sed contrà deducendum de ciborum adiectionibus ante crises

76 X. Quae iudicantur & iudicanta sunt perfecté, neque nouare, neque ciere, nec medicamentis purgantibus, nec alijs irritamentis; sed missa facienda

78 XI. Concocta medicari seu purgare, atque mouere oportet, non cruda; nec in principiis, modò non turgeant, plurima verò non turgent

80 XII. Quae ducere oportet, ducenda sunt quò maximé natura vergit, per loca commoda

81 XIII. Excretiones non multitudine sunt aestimandae; sed si talia excernantur qualia oportet, & aegri facilé tolerant: Atque ubi usque ad animi defectiones expedit ducere, faciendum; si aeger possit tolerare: Ex his iustae quantitatis ratio est ineunda, alioqui aliò conuertere, aut siccare, aut humectare, aut reuellere

82 XIIII. Quae enim sicca sunt, erunt calida; humida verò frigida. Quae verò subducendi vim habent, contraria pariunt ut plurimùm

84 XV. Atque haec diebus imparibus sursum, si & ipsae periodi atque adeo morbi status huiusmodi sunt ex paroxysmis: sed ut plurimùm quae paribus diebus mouentur, fiunt deorsum; sic enim quae sponte fiunt sursùm, imparibus; deorsùm verò paribus adjumentum afferunt, nisi ipsae periodi accessiones diebus paribus afferant; nam in eiusmodi, tum in paribus sursum, in imparibus verò deorsum: sed eiusmodi status rarò accidunt, ac fere eiusmodi ut sinistri sint magis, quàm secundi iudicij

85 XVI. Quinetiam quae tempore longiùs progressa, necessariò sunt eiusmodi ut ad decimumtertium diem, aut decimamquartam periodum perueniant, ut fiat decimatertiana, aut decimaquartana; ac decimotertio die motus fit deorsum, decimoquarto verò sursum; nam ad iudicandi vim ita confert

87 XVII. Tum quae in vigesimum morbi diem cadunt, nisi quòd quaecumque viam affectant deorsum, maxima ex parte purgare oportet; sed haec molienda non sunt, cùm in procinctu est crisis, sed ultra; nam in morbis acutis rarò multa ciere oportet; contrà in febribus laboriosis totum

88 XVIII. In febribus laboriosis in articulos & ad maxillas potissimùm abscessus fiunt, propter vicina cuiùsque doloris loca, quamuis fere sursum. Quod si lentus morbus ac deorsum viam affectet, infernè fiunt abscessus: Ac maximè pedes calidi inclinationem deorsum fieri significant, frigidi sursum: At quibus à morbo defunctis statim laborant pedibus aut manibus, in his abscessus fiunt

91 XIX. Quinetiam si parte aliqua laborarit, aut lassitudine fractus fuerit, priusquam aegrotare coeperit, eò loci se morbus obfirmat, cuiusmodi illud fuit, quod animaduertimus Perinthi, tussiculosis & anginâ correptis; Etenim tusses abscessus faciunt eiusmodi fere, quales à febribus excitantur. Eadem ratione idem contingit ab humoribus aut colliquatione, & animi affectionibus

93 XX/ Maximé in hoc debet esse Medicus exercitatus, ut intelligat quibus anni temporibus humores efflorescant; tum cuiusmodi morbos in singulis pariant, necnon quae quibusque morbis affectiones inesse videantur

94 XXI. Tum autem corpus aliud atque aliud, in quem morbum communis & propriae cuiusque natura sit procliuis, exempli causâ, quid lien intumescens efficiat; horum enim sané natura & colores fiunt deteriores, & corpora intumescunt. Tum si quid cuiusmodi fuerit, exercitatum in his esse oportet

96 XXII. Animi impotentia potionis & cibi, somni, vigiliarum, aut propter studia quaedam, ut tesserarum, aut bonarum artium, aut necessitatis causâ, studium pertinax, & quarum rerum ordinatum, aut ordinis expers

97 XXIII. Mutationes ex quibus in quae / XXIV. Ex moribus, animi industria & alacritus, aut quaerendo, inuestigando, cogitando, aut videndo, aut dicendo, aut si quid aliud; ut tristitiae, irae memores, cupiditates, quae aut fato, aut casu incidunt

99 XXV. Angustiae animi, item quae aut ad aspectum, aut ad auditum referuntur, qualia sunt corpora: ut molarum atritu dentes obstupescunt; & qui per loca caua progreditur artubus contremiscit; ut cùm aliquid, quod ex usu est, tollendum est, manus contremiscunt; serpens ex improuiso visus pallorem induxit

101 XXVI. Timores, verecundia, tristitia, metus, moeror, voluptas, ira & caetera eiusmodi. Quae pars cuique corporis actioni est consecrata, his morem gerunt, inde sudores, cordis palpitatio, & quae sunt eiusmodi facultatum symptomata

103 XXVII. Quae extrinsecus admouentur & accidunt, aut bonis, aut malis nos augent; perunctio, perfusio, litus, cataplasmatum usus, lanarum ligaturae, & rerum eiusmodi. Quae intus sunt ijs quae admouentur consentiunt, non solùm quemadmodum ea quae foris sunt, ijs quae intro feruntur: Cubile ex oesippo, &, quod nomen à Rege habent, cuminum regium videntibus, olfacientibus, quae ex capite educunt, sermones, vox, & quae eiusmodi perturbationem afferunt

105 XXVIII. Mammae, genitura, uterus; signa sunt & argumenta, tum in aetatum mutatione, & in suffocationibus uterinis, in tussibus, abscessus in testiculos oborti

106 XXIX. Ut arboribus terra, sic in animalibus aluus succum alibilem suppeditat, & calefacit & refrigerat; refrigerat quidem plena vacuando, calefacit alibili succo abundans; & ut terra stercorata hyeme calida, sic & aluus. Ac arbores tenui sunt cortice & sicco, intus verò carne sicca sana, putredinis expertes diuturnae

108 XXX. Inter animalia, verbi gratia, testudines, & quicquid eiusmodi est naturâ praeditum, aetatibus, tempestatibus, annis sunt similia sui animantia, nec atteruntur mediocri rerum conuenientium usu. Atque ut hydria recens humores transmittit, inueterata continet; sic & venter transmittit alimentum, & materiam continet ut vas

109 Libri huius pars tertia. In qua de morbis, & eorum causis agitur. I. Iam verò, quod ad morborum species & differentias attinet, alij sunt congeneres, & ij interrogando cognosci possunt: Et qui à regione principia causàsque ducunt, cuiusmodi pluribus familiares, & id multi norunt: Alij ex peculiari cuiusque corporis natura, & humoris conditione, atque diaeta: Et ex nouorum temprum nouo statu, aut à temporibus anni

112 II. Ut autem regiones ad tempora a malé sunt affectae, eiusmodi morbos pariunt: Exempli gratiâ, inaequalis calor aut frigus eiusdem diei autumnales procreat morbos in unaquaque regione; eodem modo de aliorum temporum tempestatibus iudicandum

113 III. Tamen existunt, a coenosis vaporibus atque palustribus & ex aquis, lithiases & splenicae affectiones: aliae verò ex ventis bonis & malis

115 IIII. In uniuersum autem temporum naturam referunt, ipsàque ex ijs morborum ideis descriptio seu historia. Etenim si tempestates opportuné, & suo quaeque ordine fiant, efficiunt morbos secundi iudicij: ipsi verò temporum vernaculi morbi pro se quisque speciem & historiam sui indicat

116 V. At si qua temporis mutatio fiat & à naturali statu defectio, similes aut dissimiles erunt morbi, cuiusmodi in ea inciderint. Si autem cursum suum similiter perpetuent tempora, eiusmodi pariunt morbos, in eandem inclinationem adducunt, ut icterum autumnalem

118 VI. Nam caloris & frigoris mutua vicissitudo est; ut si aestas biliosa fuerit, & bilis adaucta suppressa fuerit, eius suffusione fit icterus, & lienis tumores

119 VII. Quinetiam si ver ita sit constitutum; & vere etiam fiunt morbi regij: nam ille motus proximé ad illud tempus accedit, iuxta anni speciem

120 VIII. Contrà si aestas vernis tempestatibus affecta, sudores in febribus copiosos expectare oportet, ac bene morati sunt morbi, nec peracuti, nec linguis peraridi

121 IX. Si autem ver hybernum fuerit, nouissimàque hyems viguerit, morbi incident hyemales cum tussi coniuncti & peripneumonici, aut etiam anginosi: & autumno quoque ipso, si quidem non conuenienter, sed repente, & magna vi tempestates inducat hybernas, non semper nec continenter suae naturae congeneres facit morbos, quòd tempestiué non venerit, sed inaequalis existat

123 X. Unde fit ut anni tempora sint malé morata & sinistri iudicij, & sine ordine, sic & morbi existunt, si anticipauerint, aut ante tempus excretionem moliantur, aut si quid reliquiarum supersit

124 XI. Nam tempestates morborum recidiuas afferunt, & sunt earum conseruatrices, quemadmodum fuerant effectrices / XII. Quae cum ita sint; in eam curam incumbere debet Medicus, ut intelligat qualiter affecta corpora anni septem partes, earùmque septem tempestates excipiant

125 XIII. Austrina tempestas auditui grauis, caliginosa, capitis grauitatem, toti corpori lentitudinem affert & resolutionem; cùm haec austrina tempestas diu multùmque coeli potens fuerit, huiusmodi symptomata in morbis perpetiuntur ulcera glabra, maximé verò in ore, & pudendis, & aliis partibus

127 XIIII. Si verò aquilonia tempestas ingruat, tusses, faucium inflammationes, alui adstrictiones, difficultates meiendi, horrores, dolores laterum & pectoris ipsius. Itaque cum aquilo diu multùmque potens coeli fuerit, huiusmodi fere morbos expectare oportet

128 XV. Si talem habeat statum, cum squaloribus febres ardentes, ut plurimùm sunt coniunctae, & imbribus quoque ipsis febres diuturnae & putres: quibus ex rebus varia qualitate affectis nimietates inciderint, & ut affecta corpora exceperint ab alio tempore

129 XVI. Ac pro ut huiusmodi aut illiusmodi humoris coprus dominatu tenetur, existunt siccitates austrinae ut aquiloniae; sic quoque & eodem modo & alia quoque differunt: atque illud quidem magnum & commemorabile: alius enim alio tempore, & regione magnus: Etenim aestas bilis procreatrix, ver sanguinis, ac caetera suo quaeque modo se habent

131 XVII. Mutationes omnes repentinae, vehementes, & diuturnae pariunt morbos, ac illae praesertim quae sunt insignes. Ac in temporibus anni insignes mutationes, & rerum omnium caeterarum: quae vicissim ac paulatim securissimae, & ut ipsae diaetae: ac frigoris & caloris potissimùm amica vicissitudo esse debet, & aetates quarum vicissitudinaria mutatio est

133 XVIII. At hominum naturae, quòd ad anni tempora, aliae ad aestatem, aliae ad hyemem bene aut malè constitutae sunt; aliae ad regiones, & aetates, & ad diaetas, atque ad aliorum morborum status; aliae ad alias regiones, aetates bene aut malè constitutae; atque aetates ipsae bene aut malè constiutae ad tempora, & regiones & diaetas, ad morborum status; & in temporibus diaeta, cibi aut potiones pro ut illae fuerint, quòd hyems sit ignaua, & otio abundans, & quae ingeruntur naturâ & arte simplicia cocta, magnum certè illud

136 XIX. Nouissima verò pars aestatis laboriosa est, insolationes, frequens potus, sine ordine cibi, arborum baccae, ut ex anni temporibus morborum rationem quis possit colligere

138 XX. Licet etiam è morbis praesentire futuras tempestates, aquas, ventos, siccitates, ut tempestates aquilonias & austrinas: integrum est enim ei, qui in hoc genere fuerit exercitatus, unde earum rerum sit ineunda ratio; ut existunt quaedam leprae & articulorum dolores: Quinetiam & ex pluuijs quae sunt eiusmodi ut tertio quòque die fundantur ab aethere, aut aliis interuallis, quaeque continenter fluunt: Ac ventorum alij diuturni, diùque terras perflant, alij contrario flatu pugnant, alij breuioribus interuallis: atque tempestates definitis anni temporibus proportione respondent

140 XXI. Sed haec breuiùs, nam si maiori ex parte eiusmodi fuerit annus: ut qualem statum inire coepit, obtineat; ut plurimùm morbi existent huiusmodi; & quanta erit vis earum tempestatum, tanta quoque & morborum magnitudo & frequentia, ac longissimi spatium temporis

141 XXII. Ex primis aquis, cùm ex diuturno squalore futurae sunt pluuiae, licet de hydropibus multa praedicere, & quoties alia signa apparent, cùm aer ventis placidus in mutatione repentina. Ergò colligendum est qui morbi, quibus in aquis aut ventis, significentur; & audiendus est qui perspectum habuerit, quòd exacta eiusmodi, aut illiusmodi hyeme talis aestas, aut ver futurum sit

143 Libri huius pas quarta. I. Quae cum ita sint; Colores non sunt eiusmodi semper omnibus temporibus, atque tempestatibus, nec aquilonijs, nec austrinis, sic nec aetatibus ijdem sunt colores: nec si idem ipse sibi conferatur idem est, nec comparatus cum altero; propterea coloris ineunda ratio, & considerandum; Ex quibus intelligimus quae adsunt, quaeque suo statu manent colore & modo

145 II. Qui gabent haemorrhoidas nec pleuritide, aut inflammatione pulmonis, nec ulcerte depascenti, nec furunculis, nec pustulis nigris corripiuntur, fortè nec etiam leprâ, nec vitiliginibus nigris

147 III. Verùm qui intempestiuè curati sunt, frequentibus eiusmodi malis paulò post correpti fuerunt; & quicunque fiunt abscessus, ut fistulae, aliarum affectionum sunt remedia: Et quam vim habent, cùm superuenerint, eas affectiones sistendi; easdem affectiones, cùm praecesserint, cohibent

149 IIII. Suspecti loci excepturi labore, aut dolore, aut grauitate, aut quapiam alia re liberant; nam alijs partibus communicatio affectum parit inclinatione & appulsu

150 V. Ampliùs si sanguis non fertur, sed secundùm humoris affinitatem eiusmodi expectorant: Atque existunt quibus opportunè sanguis detrahi possit in eiusmodi affectionibus. Sed contrà existunt alij quibus, ut & his, consentaneum non est educere sanguinem

151 VI. Haec verò missionem prohibent in ijs qui sanguinem expuunt, anni tempus, pleuritis, bilis

152 VII. Quae ad aures oboriuntur, quibuscunque sub crisim oborta nisi suppurauerint, cùm euanuerint recidiuus accedit morbus: ac pro eo, ut solent fieri recidiuae, cùm hic inciderit rursum attolluntur parotides, & manent simili eâdèmque periodo quâ febrium ipsarum recidiuae

154 VIII. Quibus spes est abscessum fore in articulis; si urina feratur cruda & alba, crassa, qualis Arthigeni familiaris erat, sic in laboriosis febribus quartum morbi diem agentibus nonnunquam fertur, & uindicat ab abscessu; quòd ad illud urinae profluuium accesserit e naribus fluor sanguinis largior, praeclarè illud faciet

155 IX. Et cui intestinum dextrâ infestabatur, superueniente arthritide erat quietior; cùm verò hoc curationem recepit, laboriosior

[sans numérotation] Index

1 Hippocratis Coi De ratione victus exquisiti in morbis acutis siue De Tecmarsi, Liber primus. Ludouico Dureto, Segusiano, interprete

3 Prima reprehensio

4 Secunda reprehensio / Commentarius

6 Textus / Tertia reprehensio

8 Commentariolus

9 Textus

11 Commentarius / Textus

12 Commentarius

15 Textus

18 De ptissana. Textus

20 Commentarius

22 Textus / Commentarius

29 Commentarius / Textus

42 Hippocratis Coi De victus exquisiti ratione in morbis acutis, seu potiùs [...]. Liber secundus. Interprete Ludouico Dureto, Seguisano. Textus

62 Textus / Commentarius

83 Hippocratis Coi De victus exquisiti ratione in morbis acutis, siue de Tecmarsi, Liber tertius. Interprete Ludouico Dureto, Seguisano

109 Commentarius / Textus

115 Hippocratis Magni Sectio prima Libri secundi Epidemion. Interprete & enarratore Ludouico Dureto, Segusiano. Textus

[sans numérotation] [Index]

[sans numérotation] Errata sic corrigenda

Nombre de réponses : 137 1-137