début |
fin |
|
|
|
[sans numérotation] Page du faux titre
|
|
|
[page blanche]
|
|
|
[sans numérotation] [Page de titre]
|
|
|
[page blanche]
|
|
|
[sans numérotation] Epistola
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation] Ex libris
|
|
|
[sans numérotation] Dedicatio
|
|
|
[sans numérotation] [Ode]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation] Series Librorum, et Capitum in hoc Volumine comprehensorum. Praefatio. Argumenti dignitatem, difficultatem que summa cum utilitate ac necessitate coniunctam referens, et contemplationis Ordinem, methodumque proponens pagina I. De Immortalitate Rationalis Animae Libri Primi. Examinantis opiniones Immortalitati Animorum infensas Capita Sexagintanouem
|
|
|
[sans numérotation] Index
|
|
|
[sans numérotation] Libri Secundi. Rationes immortalitatis animorum deducentis ex ijs attributis, quae Aristoteles assignat animis antequam corpori copulentur, Capita octoagintatria
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation] Libri tertii. Depromentis argumenta perpetuitatis animorum ex ijs conditionibus, quas menti nostrae concedit Aristoteles in corpore degenti. Capita centum triginta novem
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation] Libri Quarti. Deducentis rationes immortalitatis ex ijs attributis, quae Aristoteles assignat animae rationali a corpore post hominis interitum separarae., Capita centum septem
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation] Index locorum Aristotelis in hoc volumine diligenter explicatorum. Ex libris Logicis. Ex libris Physicorum. Ex libris de caelo. Ex libris de Anima
|
|
|
[sans numérotation] Ex Paruis Naturalibus. Ex libris de animalibus. Ex libris metaphysicis. Ex libris Ethicorum. Ex Rethor. Ex Problemat
|
|
|
1 Fortuni Liceti ad suos Libros de Immortalitate animae rationalis Praefatio. Argumenti dignitatem, difficultaremque; summa eum utilitate ac necessitate coniunctam referens, et contemplationis ordinem, methodumque proponens
|
|
|
2
|
|
|
3
|
|
|
4
|
|
|
5 Liber Primus: In quo eorum dogmata examinantur, quicumque Perpetuitatem Animae aliqua ex parte labefactare videntur, potissimum in Peripato. Prima Opinio Alexandri, ponentis Anima omnem esse penitus mortalem, quia oriatur, et in ortu ducatur ex materia; atque ab ea in esse, ac in operari dependeat. Cap. I
|
|
|
6
|
|
|
7 Prima ratio Alexandro suadens animae mortalitatem, eo quod actus sit inseparabilis ab eo, cuius est actus, contexitur, et dissoluitur ex Aristotele. Cap. II
|
|
|
8
|
|
|
9
|
|
|
10 Anima rationalis ut se habeat ad motum; eiusque immobilitatem non arguere sui mortalitatem secunda ratione Alexandri. Cap. III
|
|
|
11
|
|
|
12
|
|
|
13
|
|
|
14 Rationali animae quomodo conueniat esse hoc aliquid per se subsistere; unde tollitur tertiae ratio mortalitatis ab Alexandro allata. Cap. IV
|
|
|
15
|
|
|
16 Animae rationalis mortalitatem non probare quartam Alexandri rationem [ ... ] tam ex eo, quod Aristoteles asserit, Animam esse aliquid ipsius corporis, et proinde ab eo inseparabilem. Cap. V
|
|
|
17 Intelligendi functionem ita phantasiam, et phantasmata non respicere, ut nullo modo rationalis animae mortalitatem arguat inde ducta Alexandri ratio quinta. Cap. VI
|
|
|
18
|
|
|
19
|
|
|
20
|
|
|
21
|
|
|
22
|
|
|
23 Functiones animae non omnes temperamentum corporeum sequi; neque cum corporis motu fieri; et si molles carne sint apti mente; duri vero non apti; unde soluitur Alexandri ratio sexta mortalitatem Animae in Peripato probare contendens. Cap. VII
|
|
|
24
|
|
|
25
|
|
|
26
|
|
|
27 Animam rationalem corpori forinsecus aduenientem, non violente, sed naturaliter mouere corpus: unde soluitur septima ratio mortalitatis ab Alexandro proposita. Cap. VIII
|
|
|
28 Rationalem animam e corpore semel egressam, ad ipsum regredi non posse naturae viribus; hinc tamen Alexandri desumpta mortalitatis octaua ratio necessitatem non habere demonstratur. Cap. IX
|
|
|
29
|
|
|
30 Anima rationalis cur ab aeterno separata quum fuerit Aristoteli, protinus immigret in corpus, si melius ei sit esse sice corpore; unde soluitur nona ratio mortalitatis ab Alexandro allata. Cap. X
|
|
|
31
|
|
|
32 Animae rationalis ingressum in corpus esse naturalem, et immigrationis modum esse physicum; proportioque diuturnae morae ad breuem explicatur; unde ratio decima mortalitatis ab Alexandro proposita dissoluitur. Cap. XI
|
|
|
33 Animum rationalem similiter haberi potentia prius quam actu in foetu, ut vegetalis, et sensitrix; at non similiter educi de potentia materiae; unde soluitur Alexandri ratio mortalitatis undecima. Cap. XII
|
|
|
34 Animam aeternam cum mortali corpore coniungi, et permanere posse, unumque per se essentialiter constituere: Quare soluitur mortalitatis doudecima ratio ab Alexandro allata. Cap. XIII
|
|
|
35 Animam rationalem esse principium adaequatum intelligendi non solum principale; utque homo etiam dicatur intelligere per animam; ex quo soluitur decimatertia ratio mortalitatis ab Alexandro adducta. Cap. XIV
|
|
|
36 Animae partem rationalem non esse ex elementis; nec pendere ex eorum mistione, ac temperamento: unde soluitur decimaquarta ratio mortalitatis Alexandrorum. Cap. XV
|
|
|
37 Anima rationalis, sine intellectus humanus ut apud Aristotelem sit potentia, et substantia immortalis; unde soluitur Alexandri ratio decimaquinta mortalitatis. Cap. XVI
|
|
|
38
|
|
|
39 Rationalis anima ut conferat ad esse, sine ad essentiam hominis, et sit a corpore separabilis; unde tollitur Alexandri ratio decimasexta mortalitatis. Cap. XVII. Animae portionem rationalem esse ortus, et interitus immunem, seu ab omni parte perpetuam ad aures Aristotelis; ex quo soluitur Alexandri ratio mortalitatis decima septima. Cap. XVIII
|
|
|
40 Animam rationalem non esse ita in Corde, ut sit a corpore inseparabilis: unde soluitur ratio mortalitatis decima octaua. Cap. XIX
|
|
|
41
|
|
|
42 Rationalem animam sine sensitrice ac nutritiua ut esse, ac non esse valeat, ad aures Aristotelis: Et hinc eluitur decimanona ratio mortalitatis ab Alexandro allata. Cap. XX
|
|
|
43 Animae rationalis cur extra corpus per se subsistere possit absque vegetali, et sensitrice; non item in corpore: unde soluitur vigesima ratio mortalitatis ab Alexandro proposita. Cap. XXI
|
|
|
44 Animae rationalis mortalitatem non conuinci eo quod Aristoteli forma dicatur inseparabilis, ut locus. Unde soluitur vigesima prima ratio a Portio Alexandrinis adiecta. Cap. XXII
|
|
|
45 Aeternitati mentis humanae in Peripato non refragari, quod non habeat motum aut opus aeternum: Quo tollitur vigesima secunda ratio mortalitatis a Portio proposita. Cap. XXIII
|
|
|
46 Rationalis animae immortalitati non officere quod sit, vel non sit prima, nec principium uniuersi: unde tollitur mortalitatis ratio ugesima tertia similiter a Portio promulgata. Cap. XXIV
|
|
|
47 Animae rationalis mortalitas colligi non debet ex eo, quod moueatur per accidens ad motum humani corporis; unde soluitur mortalitatis ratio vigesima quarta pariter a Portio producta. Cap. XXV. Immortalitati rationalis animae non officere, quod in morte hominis corrumpatur scientia, habitus omnis mentis humanae pristinus: unde tollitur mortalitatis ratio vigesima quinta similiter a Portio prolata. Cap. XXVI
|
|
|
48
|
|
|
49 Animae rationalis immortalitati non refragari quod Aristoteles animae corruptionem aliam non dederit, praeter corruptionem, qua corrumpitur corrupto corpore; unde soluitur mortalitatis ratio vigesima sexta ab Ephesio, et Castellanio proposita. Cap. XXVII
|
|
|
50
|
|
|
51
|
|
|
52 Secunda opinio Pomponatij dicentis Aristotelem opinari Animam esse simpliciter mortalem, at secundum quid immortalem; quod primum probat eo quod Anima sit natura media inter mortalia, et immortalia Quam naturam mediam immortalitati nil derogare probantes nos occurrimus vigesimae septimae rationi mortalitatis a Pomponatio propositae. Cap. XXVIII
|
|
|
53
|
|
|
54
|
|
|
55 Animae rationalis immortalitas non tollitur eo quod Aristoteles eius theoriam non habuerit in Metaphysica, ubi de Intelligentijs agitur: unde soluitur mortalitatis ratio vigesima octaua a Pomponatio vulgata. Cap. XXIX. Rationalis animae perennitati non obstare duos modos operandi, seu duos modos essendi: ex quo tollitur mortalitatis ratio vigesima nona similiter a Pomponatio producta. Cap. XXX
|
|
|
56
|
|
|
57
|
|
|
58 Animae rationalis mortalitatem non conuinci ex passibilitate intellectus ab obiecto: unde soluitur mortalitatis ratio trigesima Pomponatiaca. Cap. XXXI
|
|
|
59
|
|
|
60 Animae rationalis finito tempore corpus actuans, et infinito manens a corpore separata, non habit repugnantem Aristotelem contradicentem Anaxagorae ponenti mundum et motum aliquando incepisse post infinitam quietem; nec habet refragantem conditionem partis: unde soluitur mortalitatis ratio trigesima prima, Pomponatio vulgata. Cap. XXXII
|
|
|
61 Impedimentum intellectionis ex laesione cerebri, aut ex morbo quouis alio non arguere mentis humanae mortalitatem: unde soluitur mortalitatis ratio trigesima secunda pariter Pomponatiaca. Cap. XXXIII
|
|
|
62 Aristoteles humanas animas a corpore separatas ubi considerauerit. Unde tollitur trigesima tertia ratio mortalitatis Pomponatio allata. Cap. XXIV. Felicitas quae ab Aristotele post mortem negetur, et quae ponatur. Ex quo tollitur mortalitatis ratio trigesima quarta a Pomponatio data. Cap. XXXV
|
|
|
63 Naturalis facultatum cognoscentium subordinatio non probat animae rationalis mortalitatem, sed immortalitatem; unde soluitur trigesima quinta ratio mortalitati a Pomponatio inuict.Cap. XXXVI
|
|
|
64 Animae rationalis ut in ratione actus media existens inter intelligentis, et sensitrices animas, [ ... ] ponenda sit mortalis, sed immortalis; unde tollitur mortalitatis ratio trigesima sexta pariter a Pomponatio proposita. Cap. XXXVII
|
|
|
65 Animae rationalis immortalitati, et separabilitati non officere in Peripato inseparabilitatem intelligentiae ab orbe caelesti: unde soluitur mortalitatis ratio trigesima septima similiter Pomponatiana. Cap. XXXVIII
|
|
|
66 Immortalitatem non destruere, quod intellectus humanus ad intelligentias se habeat, ut oculus noctuae ad lumen Solis, et Luna ad terram; unde soluitur mortalitatis ratio trigesima octaua, a Pomponatio inuenta. Cap. XXXIX
|
|
|
67 Animae rationalis immortalitatem Aristoteli cognitam fuisse, rotam que; licet sit articulus Fidei Catholicae; unde soluitur mortalitatis ratio trigesima nona, a Pomponatio promulgata. Cap. XL
|
|
|
68
|
|
|
69
|
|
|
70
|
|
|
71 Immortalitati non officere, quod mortale contrarium sit immortali: Unde tollitur mortalitatis ratio quadragesima ducta ex Pomponatio. Cap. XLI. Intellectus perennitati non refragari, quod intellectio sit in materia, et perficiat quoquopacto corpus. Unde soluitur mortalitatis ratio quadresima prima pariter a Pomponatio relata. Cap. XLII
|
|
|
72 Animae immortalitati non obstare, quod Aristoteles ponat intellectum esse terminum formarum naturalium, seu naturam; et formas naturales non esse sine materia. Unde soluitur ratio quadragesima secunda Pomponatio data. Cap. XLIII
|
|
|
73 Animae rationalis immortalitati non officere, quod sit mouens mota, et physicae considerationis: unde tollitur mortalitatis ratio quadragesima tertia a Pomponatio proposita. Cap. XLIV
|
|
|
74 Animae rationalis immortalitatem non destruere, quod ipsa sit aliqua ratione in loco. Unde soluitur mortalitatis ratio quadragesima quarta Pomponatiana. Cap. XLV
|
|
|
75
|
|
|
76 Tertia opinio Heruei, Scoti, Caietani, et Zimarae iunioris, afferentium Aristotelem dubium fuisse an anima sit immortalis, nec ne; nullibique determinasse certi aliquid in proposito, perpenditur; et explicatur quae anima, et quomodo ab Aristotele comparetur recto tangenti aeneam sphaeram secundum punctum: quare soluitur mortalitatis ratio quadragesima quinta, ab Herueo, et Caietano vulgata. Cap. XLVI
|
|
|
77
|
|
|
78 Scoti sententia proponitur, et ratio quadragesima sexta mortalitatis ab eo inuecta diluitur, ostendendo post dissolutionem compositi manere posse partes formales, non autem solas materiales remanere debere. Cap. XLVII
|
|
|
79 Immortalitatis animae destructricem non esse variam separabilitatem a corpore intellectus agentis, et possibilis, quae nulla est Aristoteli: unde soluitur mortalitatis ratio quadragesima septima, a Caietano vulgata. Cap. XLVIII
|
|
|
80 Corruptibilitate intellectus passiui non probari rationalis animae mortalitatem; unde soluitur mortalitatis ratio quadragesima octaua, a Caietano allata. Cap. XLIX
|
|
|
81 Animam non ideo mortalem esse, quia sine intellectu passiuo, qui corruptibilis est, nihil intelligat. Unde tollitur mortalitatis ratio quadragesima nona, ab eodem Caietano proposita. Cap. L
|
|
|
82 Animae mortalitatem probari ex eo quod non reminiscamur, nec orti eorum, quae mens agnouerat antequam corpori consociaretur; nec defuncti eorum, quae viuentes intellexeramus. Unde tollitur mortalitatis ratio quinquagesima, a Caietano allata. Cap. LI
|
|
|
83
|
|
|
84
|
|
|
85
|
|
|
86
|
|
|
87 Immortalitatem non tolli ab eo quod ait Aristoteles felicitatem hymanam paruo tempore durare. Unde soluitur mortalitatis ratio quinquagesima prima, pariter a Caietano producta. Cap. LII
|
|
|
88
|
|
|
89 Quarta opinio Themestij, Simplicijque a Ianduno recepta, et confirmata, statuens intellectam possibilem, atque adeo animam rationalem Aristoteli esse immortalem, sed eam non habere immortalitatem, quae cum informatione coniuncta sit, affertur: et tollitur mortalitatis ratio quinquagesima secunda, a Ianduno ex eo ducta, quod dispositiones apparantes materiam ad animam rationalem non assistentem, sed informantem, stare non possint cum eius immortalitate. Cap. LIII
|
|
|
90
|
|
|
91
|
|
|
92 Unionem animae corpori essentialem corruptibilem non derogare immortalitati animae informantis; unde tollitur mortalitatis ratio quinquagesima tertia Ianduniana a Pomponatio collaudata. Cap. LIV
|
|
|
93 Hominis corruptionem non obstare immortalitati rationalis animae; licet ponatur esse transmutatio substantialis; et quomodo accidentalis : Unde soluitur mortalitatis ratio quinquagesima quarta similiter a Ianduno, et a Pomponatio promulgata. Cap. LV
|
|
|
94
|
|
|
95 Animae rationalis aeternitati non officere sine habeat unum esse substantiale, sine duplex, unum in corpore, aliud extra corpus. Unde soluitur mortalitatis ratio quinquagesima quinta, prolata a Ianduno. Cap. LVI
|
|
|
88 Immortalitati rationalis animae non repugnare, quod ipsa sit id, quo aliquid est, nempe id, quo homo est. Unde tollitur mortalitatis ratio quinquagesima sexta, a Ianduno adducta. Cap. LVII
|
|
|
89 Quinta opinio Auerrois asserentis animam rationalem esse immortalem ea immortalitate, quae pluralitatem numericam non patitur, dicuitur; et ostenditur humanorum intellectuum multitudinem in eadem specie non derogare illorum immortalitati: Unde tollitur mortalitatis ratio quinquagesima septima ex Auerrore deducta. Cap. LVIII
|
|
|
98
|
|
|
99
|
|
|
100 Sexta opinio Algazelis, Alberti Magni, et Diui Thomae asserentium animas rationales Aristoteli quidem esse immortales; at non ea immortalitate pollere, quae coniunctam habeat originis carentiam, seu aeternitatem a parte ante. Unde tollitur mortalitatis ratio quinquagesima octaua ex Algazele deducta. Cap. LIX
|
|
|
101
|
|
|
102
|
|
|
103 Septima sententia Olympiodori constituentis animam rationalem esse immortalem, sed Aristotelem non posse talem immortalitatem tueri, quia cum mundi aeternitate inuehit infinitatem in actu, Aristoteli ubique negatam: unde soluitur mortalitatis ratio quinquagesima nona ab Alexandreis, et alijs demonstratiua putata. Cap. LX
|
|
|
104
|
|
|
105
|
|
|
106 Octaua opinio mortalitatis apud Stoicos recensetur; et ostenditur non destrui rationalis animae immortalitatem eo quod parentes gignant filios sibi similes ingenio. Unde tollitur mortalitatis ratio sexagesima, a Panatio vulgata. Cap. LXI
|
|
|
107 Dolores animi, et morbos non arguere illius mortalitatem. Unde soluitur mortalitatis ratio sexagesima prima, a Panatio quoque proposita. Cap. LXII
|
|
|
108 Nona Sententia mortalitatis animae rationalis ab Epicureis contestata perpenditur; et ostenditur immortalitatem humani animi non laedi eo quod actio mentis cum coprore videatur adolescere, ac fatiscere. Unde tollitur mortalitatis ratio sexagesima secunda, a Lucretio primum allata. Cap. LXIII
|
|
|
109 Immortalitatis animae non ideo neganda, quia mens in ebrietate afficiatur. Unde soluitur mortalitatis ratio sexagesima tertia, Lucretio promulgata. Cap. LXIV
|
|
|
110 Immortalitati non derogare, quod animus delirantium sanetur medicamentis. Unde soluitur mortalitatis ratio sexagesima quarta, pariter a Lucretio dicta. Cap. LXV. Immortalitati non aduersari, quod in hominis interitu partes aliae moriantur ante cor; quod ultimum omnium membrorum obeat. Unde soluitur mortalitatis ratio sexagesima quinta, a Lucretio vulgata. Cap. LXVI
|
|
|
111 Immortalitate non priuatur animus eo quod sit una pars hominis; nec fixus in una sede moratur. Unde tollitur mortalitatis ratio sexagesima sexta, similiter a Lucretio producta. Cap. LXVII. Immortalitas anima non tollitur eo quod morientes doleant, nec sentiant animae discessum: unde tollitur mortalitatis ratio sexagesima septima, similiter a Lucretio promulgata. Cap. LXVIII
|
|
|
112 Mortalitatis argumentum non est, quod ridiculum sit animas praexistens expectare connubia, et conceptus, conceptuumque partus. Unde soluitur mortalitatis ratio sexagesima octaua pariter a Lucretio proposita. Cap. LXIX
|
|
|
113 Fortuni Liceti De Immortalitate Animae rationalis. Iuxta sententiam Aristotelis Liber Secundus, in quo attributa illa perpetuitatem Animorum nostrorum demonstrantia proponuntur, quaecumque ipsis ante corporis consortium contagionemque conuenire ab ipsomet Aristotele passim constituuntur. Praefatio attexens dicta dicendis. Anima generatim distinguitur in suas species supremas; et ab alij ea seligitur, cuius aeternitatem in Lyceo nunc aeggredimur explicare. Cap. I
|
|
|
114 Quatuor aperiuntur fontes in Peripato, unde nobis effluent argumenta rationalium animarum immortalitatem ex Aristotele demonstrantia. Cap. II. Animam rationalem non pendere a materia elementari; adeoque immortalitate donari. Cap; III
|
|
|
115 Humanum intellectum carrere materia, qua pati valeat; et proinde corruptioni obnoxium non esse. Cap. IV
|
|
|
116 Partes aliquas animae priores esse composito; proptereaque incorruptibiles. Cap. V
|
|
|
117
|
|
|
118 Quasdam partes animae priores esse partibus totius animalis, adeoque perpetuas. Cap. VII. Perpetuitatis animae ratio colligitur etiam ex habitudine animae ad animal proportionata prioritati rei uniuersalis ad indiuiduum corruptibile. Cap. VIII
|
|
|
119 Partes animae nonnullas esse corruptionis expertes, quia antecedunt ultimam indiuidui hominis materiam. Cap. IX. Anima, et esse-animae idem est; ideoque ipsa est immortalis. Cap. X
|
|
|
120 Intellectum humanum ita esse in nobis, ut est Deus in uniuerso independenter a materia, proindeque corruptibilem non esse. Cap. XI
|
|
|
121 Humanum Intellectum immortalem esse Aristoteli, cui ponitur non habere materiam. Cap. XII. Intellectum humanum ob materiae carentiam esse indiuisibilem a sua functione, quam edat per totam aeternitatem. Cap. XIII
|
|
|
122 Rationalem animam ex Aristotele perpetuam esse demonstraturi, quia non pendeat ex materia subcaelesti proxima, explicamus primo locum celeberrimum libri de generatione animalium, unde multa suppetent argumenta propositi. Cap. XIV
|
|
|
123
|
|
|
124
|
|
|
125
|
|
|
126
|
|
|
127 Animam rationalem esse immortalem, eo quod ita in procreatione hominis non pendet a menstruo sanguine, neque a corpulentia seminis, ut de illius potentia educatur; quia praefuit ante corpus. Cap. XV
|
|
|
128 Rationalem animam immortalem esse eo quod ipsa non pendeat ex materia seminis, nec ex corpore conceptus; quia illi extrinsecus accedit. Cap. XVI. Immortalitatis ratio deducitur ex eo quod intellectus humanus in productione hominis non pendet ex materia nostra, quia contingat in materiam non subeundo semen maris. Cap. XVII. Rationalis anima ideo probatur esse immortalis; quia non pendet a materia proxima conceptus, nec omnino a corpore, quum eius actio non sit corporalis. Cap. XVIII
|
|
|
129 Humana mens a materia non pendet, quia Diuina est, ac proinde immortalis. Cap. XIX
|
|
|
130
|
|
|
131 Exhauritur secundus fons argumentorum animae rationalis immortalitatem comprobantium; et noua ratio ducitur ex eo, quod mens nostra non efficitur a parentibus, quia praefuit ante corpus. Cap. XX. Anima rationalis non pendet a parentibus, quia fornisecus aduenia; unde ipsius immortalitas comprobatur. Cap. XXI
|
|
|
132 Mens humana non oritur a parentibus, quia faetui aduenit non mediante semine; proindeque est immortalis. Cap. XXII
|
|
|
133 Immortalitas animae colligitur ex eo quod anima rationalis pendet in ortu a parentibus, quia Diuina est. Cap. XXIII. Immortalitatis ratio desumitur ex eo quod anima rationalis non pendet a parentibus, quia eius actio non est corporalis. Cap. XXIV
|
|
|
134 Elicitur ratio immortalitatis depromitur ex eo quod mens non pendet a parentibus ullo modo. Cap. XXV
|
|
|
135
|
|
|
136 Animam rationalem non a Parentibus pendere, ut vegetalis, et sensualis; ideoque perennem esse: ostenditur que quomodo homo hominem generet rationalem animam non procreans. Cap. XXVI
|
|
|
137 Anima rationalis a caelo non pendet, quia est penitus incorporea, et caelo nobilior; proindeque immortalis. Cap. XXVII. Immortalem esse animam constat eo quod nostra Mens a caelo non pendeat per motum, nec per lumen, nec per calorem vilum. Cap. XXVIII
|
|
|
138 Mentis humanae perennitas ostenditur, quia non pendet a caelesti substantia; nec ut a caussa remota, nec ut ab efficiente proximo. Cap. XXIX
|
|
|
139 Anima rationalis non oritur ab intelligentia infra Deum, seu ab ea non pendet in esse, velut a sui caussa effectrice, ac proinde statuenda est immortalis. Cap. XXX
|
|
|
140 Animam rationalem pendere a summo Deo immediate demonstratur ex Aristotele, ceu fundamentum nouarum rationum immortalitatis, explicato celebri loco secundi Physicorum. Cap. XXXI
|
|
|
141 Anima rationalis ideo dicenda est immortalis, quia dependet in esse, seu conceptui communicatur a solo Deo, ut ab efficiente mortali contra distinguitur. Cap. XXXII. Tollitur Alexandreorum responsio, demonstrando ex eodem Aristotelis loco rationalem animam pendere a Deo, non ut a caussa remota et communi, sed solum immediate, ut a caussa prima, et adaequata. Cap. XXXIII
|
|
|
142
|
|
|
143 Immortalis est anima rationalis, quoniam a Physico non semper, et absolute consideratur, sed quatenus est in materia. Cap. XXXIV. Aeternitas animae conuincitur ex eo, quod animae rationalis consideratur a Metaphysico dum a Physiologo considerari non potest. Cap. XXXV. Animam rationalem a solo Deo immediate pendere colligitur ex alio loco Magistri, qui plures immortalitatis rationes continens, diligenter primum explicatur. Cap. XXXVI
|
|
|
144
|
|
|
145 Anima rationalis a Deo, ut a caussa proxima, immediate faetui communicatur, adeoque dicenda est immortalis. Cap. XXXVII. Rationalis anima est separabilis a sua materia, ut accidentia sunt inseparabilia a suo subiecto. Cap. XXXVIII
|
|
|
146 Intellectus, et voluntas a corpore separantur ut materia, et corpus, ad sensus, et vegetalis anima differentiam. Cap. XXXIX. Animae portio rationalis est id ratione cuius anima humana tota dicitur separabilis quoquopacto et immortalis. Cap. XL. Animam rationalem a Deo immediate pendere colligitur ex alio loco Aristotelis, unde rationes aliae immortalitatis educuntur. Cap. XLI
|
|
|
147
|
|
|
148
|
|
|
149 Anima rationalis est semper actus, numquam potentia; proindeque immortalis. Cap. XLII. Immortalitatis ratio deducitur ex eo quod anima rationalis est ita hominis propria, ut nulli alteri rei communis sit, a solo Deo proueniens. Cap. XLIII
|
|
|
150 Rationalem animam a Deo solo proxime pendere colligitur ex alio loco Magistri celeberrimo; unde noua ratio immortalitatis habetur. Cap. XLIV
|
|
|
151
|
|
|
152
|
|
|
153 Ex eo immortalitas habetur, quod anima rationalis a Deo pendet ut a forma mundi ullius alterius adminiculo. Cap. XLV
|
|
|
154 Animam rationalem immediate a Deo pendere, et ab aeterno esse, demonstratur ex alijs placitis Aristotelis alias propositi nostri rationes allaturis in Peripato. Cap. XLVI
|
|
|
155 Anima rationalis dependet a primo rerum principio, ut Caelum, ac proinde est immortalis. Cap. XLVII. Intellectus humanus Aristoteli dependet a Deo, non in tempore, sed ab aeterno: quare mortalis esse non potest. Cap. XLVIII. Animam rationalem immediate a Deo pendere ab aeterno, colligitur ex alio dogmate Magistri, nouas rationes immortalitas allaturo. Cap. IL
|
|
|
156 Anima rationalis pendet a Deo, ut lumen a Sole; unde colligitur eius immortalitas. Cap. L. Immortalis est humanus Intellectus quoniam a Deo accenditur in anima, ut lumen a Sole in perspicuo. Cap. LI
|
|
|
157 Rationalem animam a Deo proxime pendere ab aeterno, ac esse immortalem deducitur ex alio loco Aristotelis. Cap. LII
|
|
|
158 Immortalitatem adstruit Aristoteles asserens animam rationalem ab aeterno pendere a Deo, ut etiam Intelligentias. Cap. LIII. Homo ab Aristotele ponitur Deo summo congeneus, proindeque eius anima immortalis. Cap. LIV. Aristoteli animam esse immortalem, qui posuit simplicem emanationem ab aeterno sine motu, et sine subiecto a caussa efficiente. Cap. LV
|
|
|
159
|
|
|
160
|
|
|
161 Aperitur tertius fons rationum ostendentium immortalitatem animae: et ea probatur ex intellectus praestantia. Cap. LVI
|
|
|
162 Intellectus est perfectium quid, ac proinde immortale. Cap. LVII. Animam rationalem ante ire corpus ab aeterno, ac proinde immortalem esse. Cap. LVIII
|
|
|
163 Alius locus Aristotelis explicatur ostendens animam rationalem esse antiquiorem corpore; unde rationes aliae immortalitatis deducentur. Cap. LIX. Aristoteles ponit animam rationalem immobilem, separabilem, ac perpetuam, qua ad Metaphysicum attineat. Cap. LX
|
|
|
164 Intellectus humanus Aristoteli est immortalis, cui est id, quo Metaphysica est prior naturali Philosophia. Cap. LXI. Confirmat Aristoteles animam rationalem esse ab aeterno adeoque perennem. Cap. LXII. Celeberrimus locus alius immortalitati fauens declaratur, ubi Aristoteles ponit intellectum humanum esse antiquissimum
|
|
|
165
|
|
|
166 Immortalitatis ratio ducitur ex animae rationalis antiquitate; et vindicatur a solutionibus Zimarae iunioris. Cap. LXIV
|
|
|
167 Aristoteli nostra mens est immortalis, apud quem Intellectus possibilis est prior tempore intellectu agente, sed non omnino. Cap. LXV. Quartus fons detegitur argumentorum immortalitatis; quae probatur ex eo, quod anima in ortu hominis corpori extrinsecus accedit, ut lumen perspicus. Cap. LXVI
|
|
|
168 Mens humana functionem habens corpori non communicantem immortalis est, ut quae materiei forinseus aduenit, quum ante faetum praefuerit ab omni corpore seiuncta
|
|
|
169 Anima rationalis immortalis ostenditur, quia non oritur in corpore, sed aduena est. Cap. LXVIII. Immortalis esse rationalis anima probatur eso quod ex uniuerso, in quo per se praexistebat, ingreditur substantiam faetus humani. Cap. LXIX
|
|
|
170 Anima rationalis non in corpore producitur, sed praexistens in corpus recens genitum ingreditur; ac propterea est immortalis. Cap. LXX
|
|
|
171 Ut anima rationalis e corpore egreditur in obitu hominis, ita in corpus ingreditur antea in eiusdem origine; ac proinde est immortalis. Cap. LXXI. Aristoteles intellectum humanum non nasci in corpore decernens ponit animae rationalis immortalitatem. Cap. LXXII
|
|
|
172
|
|
|
173 Apud Aristotelem Intellectus humanus dicitur nonnasci, seu aduenire, substantia quaedam existens; adeoque statuitur immortalis. Cap. LXXIII
|
|
|
174 Intellectus est ad corporis labem impassibilis; quare et immortalis. Cap. LXXIV
|
|
|
175 Humanus Intellectus est impassibilis, ac proinde immortalis. Cap. LXXV
|
|
|
176
|
|
|
177 Intelligere, ac speculari per se esse impassibile, arguere que animi perennitatem. Cap. LXXVI
|
|
|
178
|
|
|
179 Anima rationalis habet aliquas operationes proprias; ideoque est immortalis. Cap. LXXVII. Anima esse immortalis ostenditur eo quod in ultimo senio, et morbis magnis, adeoque in morte hominis destruitur commune habens in se principium impassibile, ciuius communis passiones sunt cogitare, amare, odisse, ac meminisse. Cap. LXXVIII. Intellectus Aristoteli dicitur esse quid homine diuinius; quapropter eidem est immortalis. Cap. LXXIX. Immortalis est in Peripato anima rationalis, quae Aristoteli est penitus immobilis. Cap. LXXX
|
|
|
180 Propositis rationibus solutio data ab Alexandreis, et Zimara, quod hic non fuerit locus oportunus agendi de rationalis animae immortalitate, conuellitur. Cap. LXXXI
|
|
|
181 Alia eorumdem ergumentorum solutio ab ijsdem viris allata, quod in explicatis contextibus Aristoteles agat de intellectu agente, confutatur. Cap. LXXXII
|
|
|
182 Anima rationalis ostenditur esse immortalis, quia non educitur de potentia prima et essentiali ad actum primum a generante, ad sensitiuae, ac vegetalis differentiam. Cap. LXXXIII
|
|
|
183
|
|
|
184
|
|
|
185
|
|
|
186
|
|
|
187 Iuxta sententiam Aristotelis Liber Tertius, In quo Mentis humanae perpetuitas colligitur ex ijs attributis, quae sibi conueniunt, dum corpori coniuncta hominem informat. Praefatio attexens dictis dicenda. Indicantur quinque fontes, e quibus effluent rationes ostendentes Intellectus humani in corpore degentis immortalitatem. Cap. I. Immortalitatis ratio ducitur ex eo, quod anima intellectiua ponitur Aristoteles non habere aliquando materiam. Cap. II
|
|
|
188
|
|
|
189 Arist. Noster intellectus est aeternus, quia est in corpore non bene se habens, et separatus a corpore optime se habens. Cap. III
|
|
|
190 Intellectus humanus est immortalis, quia habet operationem, quae per totam aeternitatem durat. Cap. IV. In Peripato laboriosum est humano intellectui sic esse commistum cum corpore ut ab eo non possit absolui. Cap. V
|
|
|
191 Decreto Aristot. animae perennitas ostenditur, quia melius est humano intellectui non cum corpore esse. Cap. VI
|
|
|
192
|
|
|
193 Aristoteles recipit, et laudat opinionem communem Antiquorum de Intellectus humani separabilitate, absoluti necque a corpore; ac respuit oppositam. Cap. VII
|
|
|
194 Explicatur locus Aristotelis ad Eudemum per alia loca librorum Aristotelis prostantium praeclaras continens rationes immortalitatis. Cap. VIII
|
|
|
195
|
|
|
196
|
|
|
197
|
|
|
198 Immortalitatis ratio deducitur ex natura somnij Eudemiani verificati ad Aristotelis regulam. Cap. IX. Immortales animas esse ponit Aristoteles, dum defunctos ait esse felices, ac beatos. Cap. X. Mortui dicuntur Aristoteli facti compotes melioris, praestantiorijque naturae ob solam immortalitatem animorum. Cap. XI. Aristoteles ait suam sententiam de perennitate animae vetustissimam esse. Cap. XII
|
|
|
199 Aristoteles ait melius esse non nasci, et mori statim ab ortu, quam viuere diu; melioremque mortuorum conditionem esse quam viuorum, quia censuit animas esse perpetuas. Cap. XIII. Animae perennitatem profitetur Aristoteles dum tractauit de animae descensu, et de sortibus. Cap. XIV
|
|
|
200 Immortalitati fauet etiam veritate coactus Alexander ipse ex Aristotele in hoc fonte statuens animam in corpore non bene se habere. Cap. XV. Alexander animos hominum cum Aristotele Diuinos, et caelestes appellat. Cap. XVI. Anima probatur esse perennis Aristoteli; cui sola substantia non indiget subiecto. Cap. XVII
|
|
|
201
|
|
|
202
|
|
|
203
|
|
|
204
|
|
|
205 Depromitur ratio immortalitatis ex eo, quod Aristoteles decernit Nihil prohibere quasdam partes animae separabiles esse. Cap. XVIII
|
|
|
206
|
|
|
207
|
|
|
208
|
|
|
209
|
|
|
210 Immortalitatem ponit Aristoteles dum ait, quasdam partes animae definite nullius corporis actus esse. Cap. XIX
|
|
|
211 Intellectus humanus Aristoteli non continet ullam corporis partem, ut forma materiam; quia est immortalis. Cap. XX
|
|
|
212
|
|
|
213 Immortalis est Aristoteli mens humana quia intellectus nullam partem corporis continet, ut caussa efficiens praecipua suum instrumentum. Cap. XXI
|
|
|
214 Animi probantur esse perpetui, quia noster intellectus nullam partem corporis contineat, ut finis continet organa, quae sunt gratia finis. Cap. XXII
|
|
|
215
|
|
|
216 Immortalis est apud Aristotelem intellectus humanus, qui inest in hominibus, ut intellectus Diuinus inest in tota rerum natura. Cap. XXIII
|
|
|
217 Aristoteles ait animam uniuersi esse similim intellectui humano, et non animae sentitiuae, nec appetitiuae; unde colligitur animorum immorrtalitas. Cap. XXIV
|
|
|
218
|
|
|
219 Secundus fons aperitur, unde multa fluent argumenta rationalis animae immortalitatem comprobantia; id autem fit explicando attributa functionis propriae intellectus humani. Cap. XXV
|
|
|
220
|
|
|
221
|
|
|
222
|
|
|
223
|
|
|
224 Idem fons rationum immortalitatis latius aperitur ex eo, quod anima rationalis habet operationem propriam, corpori substrato minime communem. Cap. XXVI
|
|
|
225
|
|
|
226
|
|
|
227
|
|
|
228
|
|
|
229
|
|
|
230 Immortalis Aristoteli est anima, quae videtur habere passiones tum proprias, tum communes, quae propter illam animalibus insunt. Cap. XXVII
|
|
|
231
|
|
|
232
|
|
|
233 Decreto Philosophi anima rationalis operatur libere; ac proinde est immortalis. Cap. XXVIII
|
|
|
234
|
|
|
235 Anima rationalis, seu voluntas humana est suarum functionum domina, nihil a materia pendens, at omnino libere agens; proinde que perennis. Cap. XXIX
|
|
|
236
|
|
|
237
|
|
|
238 Solutiones a Portio allatae rationibus immortalitatis nuper eductis ex libertate agendi potentiarum rationalium refelluntur; ostendendo libertate argui immortalitatem, et libertate donari humanam voluntatem. Cap. XXX
|
|
|
239
|
|
|
240 Alia solutio Pomponatij expenditur, asserentis animam rationalem non ex toto liberam esse, ac dominam; et proinde non esse immortalem. Cap. XXXI
|
|
|
241
|
|
|
242
|
|
|
243 Immortalitatis ratio ducitur ex natura actus eligendi, qui functio est propria voluntatis humanae. Cap. XXXII. Immortalis est animus Aristoteli, cui humana voluntas cogi non potest, nullique obnoxia est violentiae. Cap. XXXIII
|
|
|
244 Animus est immortalis in Peripato, ubi humana voluntas non raro vult, eligit que agere quid contra inclinationem corporis; efficit que ea, quorum contraria corpus affectat: immo subditi sibi corporis corruptionem mollitur. Cap. XXXIV
|
|
|
245
|
|
|
246 Ob solam immortalitatem animi humana voluntas, et homo naturaliter appetit immortalitatem. Cap. XXXV
|
|
|
247
|
|
|
248 Homines cunctis alijs viuentibus nostratibus perfectiores naturali desiderio felicitatem appetunt, non nisi quia pollent anima immortali. Cap. XXXVI
|
|
|
249
|
|
|
250 Aristoteli rationalis anima est immortalis, apud quem homo solus Deum colit, ac timet inter omnia viuentia nostratia. Cap. XXXVII
|
|
|
251 Intellectus agens donatur operatione propria; unde colligitur animae perpetuitas. Cap. XXXVIII
|
|
|
252 Aristoteli Anima rationalis est immortalis, quum sit principium operandi totale, et adaequatum. Cap. XXXIX
|
|
|
253 Intellecto est naturae minime indigentis; adeoque functio principij non caduci. Cap. XL
|
|
|
254 Immortalis est anima Philosopho, cui intelligere; ac velle sunt functiones ab anima prodeuntes absque concursu corporis, seu non prout est caussa viuentis corporis. Cap. XLI. Aristoteli noster Intellectus, intellectione non indiget corpore, nec dependet a corpore, neque ut subiecto, neque ut obiecto; ac propterea est immortalis. Cap. XLII
|
|
|
255 Immortalitatis ratio depromitur ex eo, quod intelligere est pati ab intelligibili, sicut sentire est pati ab ipso sensibili. Cap. XLIII
|
|
|
256
|
|
|
257
|
|
|
258
|
|
|
259 Immortalitatis ratio promitur ex conuenientia, et differentia inter intellectionem, et sensationem intercedente. Cap. XLIV
|
|
|
260
|
|
|
261
|
|
|
262 Anima est immortalis Aristoteli, cui intelligere est pati, aliquid ab intelligibili, non pati simpliciter. Cap. XLV
|
|
|
263 Aristoteles animam ponit immortalem, apud quem intelligere est aliud quid tale, non vere ac proprie pati. Cap. XLVI. Ratio immortalis elicitur ex habitudine facultatis intellectricis ad imagine obiecti in actu operandi. Cap. XLVII
|
|
|
264 Alia ratio immortalitatis colligitur ex comparatione intellectus ad sensitiuum principium in actu operandi. Cap. XLVIII. Immortalis est noster intellectus, quia ita se habet ad intelligibilia, ut sensitiuum ad sensibilia. Cap. XLIX
|
|
|
265 Immortalitatis ratio desumitur ex amplitudine, sine uniuersalitate operationis intellectus. Cap. L
|
|
|
266
|
|
|
267
|
|
|
268
|
|
|
269 Intellectus agnoscit omnia materialia, et ideo est immortalis. Cap. LI
|
|
|
270
|
|
|
271
|
|
|
272
|
|
|
273
|
|
|
274 Immortalis est intellectus humanus Aristoteli, cui dicitur necessario immistus cum corpore, ut subiecto. Cap. LII
|
|
|
275 Immortalitatis ratio ducitur ex immistione intellectus cum corpore, ut obiecto. Cap. LIII
|
|
|
276
|
|
|
277 Immortalis est intellectus, qui est immistus organo corporeo, quia iuxta apparens prohibet alienum, et obstruit. Cap. LIV
|
|
|
278
|
|
|
279
|
|
|
280 Colligitur immortalitatis ratio ex potentia, quam habet intellectus humanus in natura sua. Cap. LV
|
|
|
281
|
|
|
282
|
|
|
283 Affertur ratio immortalitatis ex eo, quod intellectus est quo intelligit, et existimat anima. Cap. LVI
|
|
|
284 Ratio immortalitatis elicitur ex eo quod intellectus possibilis nihil est actu eorum quae sunt in genere entis physici. Cap. LVII
|
|
|
285
|
|
|
286 Incorruptibilis est intellectus humanus, qui intelligendo non alteratur, ut sensus sentiendo. Cap. LVIII
|
|
|
287
|
|
|
288 Noster intellectus est immortalis, qui non habet ullum determinatum instrumentum in corpore. Cap. LIX
|
|
|
289
|
|
|
290 Responsiones ab Alexandreis huic argumento afferri solitae confutantur, ostendendo mentem ad intelligendum non uti corpore toto ut instrumento; non uti corpore subiectiue; non uti corpore obiectiue; ...Cap. LX
|
|
|
291 Aristoteles collaudat immortalitatem, a quo anima intellectiua statuitur esse locus formarum. Cap. LXI
|
|
|
292
|
|
|
293
|
|
|
294 Demonstartur anima esse immortalis ex impassibilitate intellectus ab obiecto, circa quod operatur, varia ab impassibilitate, quae conuenit sensitiuo principio. Cap. LXII
|
|
|
295
|
|
|
296
|
|
|
297
|
|
|
298
|
|
|
299
|
|
|
300 Diluuntur ea, quae propositae demonstrationi opponunt viri praeclari. Cap. LXIII. Intellectus in habitu dicitur singula factus operari posse per seipsum ab Aristotele; qui proinde ispum ponit immortalem. Cap. LXIV
|
|
|
301
|
|
|
302
|
|
|
303 Mentis immortalitas ostenditur ex eo, quod intellectus in habitu non habet ullam potentiam patiendi in operatione sua. Cap. LXV
|
|
|
304 Animum esse immortalem constat ex eo, quod intellectus in habitu seipsum intelligere potest Aristoteli. Cap. LXVI
|
|
|
305
|
|
|
306 Anima probatur immortalis ex natura obiecti patefaciontis operationem animae propriam, et nullo modo corpori communem. Cap. LXVII
|
|
|
307
|
|
|
308
|
|
|
309
|
|
|
310
|
|
|
311
|
|
|
312
|
|
|
313
|
|
|
314
|
|
|
315
|
|
|
316 Immortalis est intellectus humanus qui prima sui functione cognoscit carni-esse, ac omnino uniuersale. Cap. LXVIII
|
|
|
317 Aristoteli est incorruoptibilis Intellectus humanus, qui habet operationem momentanem, sine tempore factam. Cap. LXIX. Immortalitatis ratio desumitur ex natura secundae operationis intellectus, quae Composito et Diuisio dicitur. Cap. LXX
|
|
|
318 Habetur etiam ratio immortalitatis ex conditionibus tertiae functiones intellectus quae Discursus appellatur. Cap. LXXI. Corruptibilis non potest intellectus noster, qui cognoscit substantiam. Cap. LXXII
|
|
|
319 Immortalitate pollet intellectus humanus, qui non aliquando quidem intelligit, aliquando autem non intelligit. Cap. LXXIII. Animorum aeternitas ostenditur ex eo quod intelligere, ac sapere Aristoteli est officium proprium diuinae partis, quiae substantia est hominis, non autem quid commune corpori. Cap. LXXIV
|
|
|
320 Mens nostra perennis est, cuius intellectio est extra sensum. Cap. LXXV
|
|
|
321 Mori non potest mens humana, quae ratiocinatur in ijs phantasmatibus, quae sunt in anima. Cap. LXXVI. Corruptionis expers est humana mens, quia ratiocinatur in intelligentijs, non in phantasmatibus in organo corporeo phantasiae degentibus. Cap. LXXVII. Perpetuitatem habet animus, quia noster intellectus deliberat futura ad praesentia. Cap. LXXVIII
|
|
|
322 Morti non est obnoxius humanus animus, quum habet operationem sine motu. Cap. LXXXIX
|
|
|
323 Alia ratio immortalitatis elicitur ex eo, quod necesse est dari aliquam operationem animu propriam. Cap. LXXX
|
|
|
324 Admirabilitas, sine admiratio, quia est propria passio mentis humanae, corpori minime communis, ostendit animae immortalitatem. Cap. LXXXI
|
|
|
325 Anima rationalis est immortalis quia in ecstasi perfecta operatur, corpore nihil prorsus operante. Cap. LXXXII. Ratio immortalitatis in tertio fonte argumentorum aperiendo, et in tres riuulos effundendo, deducetur ex eo, quod anima rationalis non admetitur tempore, non est subiecta tempori. Cap. LXXXIII
|
|
|
326 Tempus caussa disponens omnia ad corruptionem, nihil agit in animam; quae ideo est immortalis. Cap. LXXXIV. Euidens ratio immortalitatis ducitur ex animae rationalis inalterabilitate. Cap. LXXXV
|
|
|
327 Aristotele doctore immortalis est anima, quo assertore intellectus humanus est impassibilis. Cap. LXXXVI
|
|
|
328
|
|
|
329
|
|
|
330
|
|
|
331 Corruptibilis non est intellectus noster, qui Aristoteli est potentia huiusmodi, sed non hoc. Cap. LXXXVII
|
|
|
332 Anima rationalis non habet agens, a quo corrumpi valeat; quocirca perseuerat immortalis. Cap. LXXXVIII
|
|
|
333 Promitur ratio immortalitatis ab Ecstasi homines interimente. Cap. LXXXIX. Interire nullo modo potest anima rationalis, quae non habet qualitates elementarias, nec ab ijs afficitur. Cap. XC
|
|
|
334 Aristoteli anima corrumpi non potest per se, neque per accidens. Cap. XCI
|
|
|
335 Aperitur quartus fons argumentorum, detegendo habitudinem animae intellectricis ad alias essentias, quibus in proposito comparari valet; ac ratio immortalitatis ducitur ex eo, quod anima vegeta puelli separabilis est cum faetu ab utero matris. Cap. XCII. Anima rationalis genere differt a vegetali, et a sensitrice; adeoque est immortalis. Cap. XCIII
|
|
|
336
|
|
|
337
|
|
|
338 Anima rationalis est immortalis, quia Intellectus et speculatiua potentia separari potest, sicut perpetuum a corruptibili: et collecta ratio tuetur illasa ab Alexandri, et Pomponatij responsionibus. Cap. XCIV
|
|
|
339
|
|
|
340
|
|
|
341 Inferiores animae partes non sunt separabiles ad intellectus differentiam. Cap. XCV
|
|
|
342 Immortalitatis ratio ducitur ex habitudine ipsius sensitire ad ipsum opinari. Cap. XCVI
|
|
|
343 Educitur immortalitatis ratio ex eo quod opinari est aliud ab ipso sentire ac imaginari. Cap. XCVII
|
|
|
344 Rationalis anima in operari non pendet a sensitrice, ut nec sentiens a vegetali, aut motrice; quare est immortalis. Cap. XCVIII. Noua perennitatis ratio colligitur ex habitudine phantasiae sensum externum, et mentis ad phantasiam. Cap. XCIX
|
|
|
345 Ratio immortalitatis deducitur efficacior ex eodem loco, et fundamento. Cap. C. Habetur etiam ratio immortalitatis ex habitudine rationalis animae ad Artem. Cap. CI
|
|
|
346
|
|
|
347 Sumitur ratio immortalitatis ex habitudine intellectus agentis ad animam, sine ex eo quod intellectus agens, et possibili sunt duae differentiae in anima necessario existentes. Cap. CII. Elicitur ratio immortalitatis ex habitudine intellectus ad visum. Cap. CIII
|
|
|
348 Eruitur immortalitatis ratio ex habitudine animae rationalis ad omnia corpora naturalia. cap. CIV. Desumitur ratio immortalitatis ex habitudine animae ad animalia, et plantas. Cap. CV. Exoritur ratio immortalitatisex habitudine materiae ad formam generatim. Cap. CVI
|
|
|
349
|
|
|
350 Anima probatur immortalis, quia esse separabile maxime inest substantiae, et proinde magis substantia est forma, quam materia. Cap. CVIII
|
|
|
351 Aristoteli Anima rationalis est quod quid, et proinde immortalis. Cap. CVIIII
|
|
|
352 Portij solutio propositis, nuper argumentis adhibita conuellitur, detecta separabilitate, quae arguit aeternitatem. Cap. CX
|
|
|
353 Immortalis est Anima quae est separabilis a corpore, ut corpus est separabile ab anima. Cap. CXI. Anima ideo est immortalis in Peripato, quia forma separabilis attinet ad Metaphysicum. Cap. CXII
|
|
|
354
|
|
|
355
|
|
|
356 Anima rationalis proprie non est natura, adeoque immortalis est. Cap. CXIII
|
|
|
357
|
|
|
358 Immortalis est anima rationalis, quia non est finis a generante productus. Cap. CXIV. Perennis est anima rationalis, quia in corpore degens est res magis abstracta a materia, quam forma mathematica. Cap. CXV
|
|
|
359 Separabilis est reipsa et immortalis anima, quam Aristoteles probat non esse puncta, quia puncta separari nequeunt a corpore, in quo sunt. Cap. CXVI. Anima rationalis ex eo conuincitur aeterna, quod animae mortales absque vegetaliesse non possunt. Cap. CXVII
|
|
|
360
|
|
|
361 Anima tota in separabilis aliquas partes habet separabiles. Cap. CXVIII. Anima rationalis genere differt ab alijs quia sola est immortalis. Cap. CXIX
|
|
|
362 Immortalitate donatur anima rationalis quae non est diuisibilis ad corporis partitionem, ut aliae. Cap. CXX. Anima nostra est immortalis, quia ratiocinatio corruptibilibus, et incorruptibilibus inesse potest. Cap. CXXI
|
|
|
363 Immortalitatis ratio ducitur ex eo quod sermo de intellectu speculatiuo est alius a physico. Cap. CXXII
|
|
|
364 Attributa separabilitatis, et immortalitatis communia sunt intellectui possibili, et agenti. Cap. CXXIII
|
|
|
365 Intellectus agens et immistus, ut possibilis; unde anima dicenda est immortalis. Cap. CXXIV. Intellectus possibilis est impassibilis, ut agens. Cap. CXXV. Animae perennitas probatur ex eo quod intellectus agentis actio est substantia. Cap. CXXVI
|
|
|
366 Alia ratio immortalitatis desumitur ex eo, quod intelelctus agens est honorabilior possibili. Cap. CXXVII
|
|
|
367 Ratio immortalitatis colligitur ex differentia sensus, et intellectus quoad separabilitatem; et inseparabilitatem. Cap. CXXVIII. Separabilitatis et immortalitatis animae ratio depromitur ex eo, quod anima cognoscit uniuersalia intellectu separabili. Cap. CXXVIIII
|
|
|
368 Immortalitatis ratio nectitur ex eo, quod, ut separabiles sunt res a materia, sic et quae circa intellectum. Cap. CXXX. Anima probatur immortalis, quia forma cuiusquo est hoc aliquid, seu quod quid est, et separabile. Cap. CXXXI
|
|
|
369 Immortalis ostenditur esse anima ex eo, quod formarum aliae sunt separabiles, aliae non. Cap. CXXXII. Ratio immortalitatis elicitur ex eo, quod anima rationalis est magis separabilis a materia, quam sensitiua, et vegetalis; quae tamen reipsa sunt separabiles a subiecta materia secundum partes. cap. CXXXIII
|
|
|
370 Anima deserit corpus in hominis interitu quare est immortalis. Cap. CXXXIV
|
|
|
371 Immortalitatis ratio colligitur ex eo quod Anima egrediente viuens expirat, et corpus putrescit. Cap. CXXXV
|
|
|
372 Ratio immortalitatis dueitur ex eo, quod anima senum morientum absoluitur a corpore sine dolore. Cap. CXXXVI. Immortalitatis ratio deducitur ex eo, quod anima in hominis obitu discedit a corpore. Cap. CXXXVII. Argumentum immortalitatis habetur ex eo, quod anima, dum a corpore separatur, diuinat futura. Cap. CXXXVIII
|
|
|
373 Peripateticus animam ponere debet immortalem ex eo, quod Aristoteles in articulo mortis Dei misericordiam implorauerit. Cap. CXXXIX
|
|
|
374
|
|
|
375 Iuxta sententiam Aristotelis Liber Quartus, In quo nostrae mentis aeternitas ostenditur ex ijs potissimum attributis, quae illi dedit Aristoteles, posteaquam homine iam defuncto separata penitus a corpore degit integria substantia sui generis in Uniuerso. Praefatio dictis dicenda contexens. Indicantur fontes, unde manare possunt ratiocinia intellectum humanum a corpore separatum et immortalem apud Aristotelem ostendentia, et primum ducitur ex habitudine intellectus possibilis ad agentem quoad prioritatem. Cap. I
|
|
|
376
|
|
|
377 Ratio immortalitatis depremitur ex habitudine ad intellectum in corpore, et extra corpus degentem. Cap. II. Immortalitatis ratio deducitur ex eo quod intellectus substantia est aliquando separata. Cap. III
|
|
|
378
|
|
|
379 Anima est immortalis Aristoteli, cui solus intellectus est perpetuus in nobis, et immortalis. Cap. IV
|
|
|
380 Immortalitatis ratio ducitur ex eo quod allata conditiones ab Alexandro et alijs assignatur intellectui agenti. Cap. V
|
|
|
381 Sumitur Immortalitatis ratio ex eo quod Aristoteles ait nos tum viuentes non reminisci eorum, quae mens nostra cognouerat antequam sciuemur; tum mortuos non reminisci eorum, quae viuentes agnoueramus. Cap. VI
|
|
|
382
|
|
|
383
|
|
|
384 Elicitur immortalitas ex eo quod intellectus, quo post obitum superstites dicimur, est impassibilis. Cap. VII
|
|
|
385
|
|
|
386
|
|
|
387 Habetur immortalitatis ratio ex eo quod intellectus humanus se habet ad omnes formas intelligibiles, ut materia prima ad omnes formas naturales. Cap. IX. Argumentum immortalitatis est, quod singuli naturaliter desideramus omnia scire. Cap. X
|
|
|
388 Immortalitatis ratio sumitur ex quaestione ab Arist. proposita, utrum intellectus humanus in corpore degens intelligat mentes a materia separatas. Cap. XI
|
|
|
389
|
|
|
390 Promitur ratio immortalitatis ex eodem loco aliter a Mantino translato, nempe affirmatiue. Cap. XII
|
|
|
391 Intellectus noster est sine materia, ac proinde immortalis. Cap. XIII
|
|
|
392
|
|
|
393
|
|
|
394
|
|
|
395 Intellectus humanus est simplex Aristoteli; adeoque perpetuus. Cap. XIV
|
|
|
396 Noster intellectus est immortalis Aristoteli, cui est impassibilis absolute. Cap. XV. Intellectus humanus nulli quidquam habet commune apud Aristotelem; cui propterea est immortalis. Cap. XVI
|
|
|
397 Noua ratio immortalitatis educitur ex eo, quod hominis actiones hic plurimae sunt. Cap. XVII
|
|
|
398 Immortalitatis ratio ex eo desumitur, quod dantur viuentia, quibus unum solum inest functionum genus, quod est intelligere. Cap. XVIII
|
|
|
399
|
|
|
400 Animae derennitas colligitur ex eo, quod virtus humana est animae, non corporis. Cap. XIX
|
|
|
401 Ratio immortalitatis elicitur ex eo, quod felicitas est animae operatio. Cap. XX. Immortalitatis ratio habetur ex eo, quod Aristoteles ponit felicitatem humanam esse quid firmum et immutabile, assiduumque bonum ijs contingens quibus nulla contingit obliuio. Cap. XXI
|
|
|
402 Aristoteles inquirens utrum calamitates viuentium turbare valeant felicitate mortuorum; sine utrum defuncto quid boni vel mali contingere valeat ex bonis aut malis viuentium ponit animam immortalem. Cap. XXII. Immortalis est anima Aristoteli, cui bona et mala viuentium afficiunt defunctos, ut res tragicae spectatores. cap. XXIII
|
|
|
403 Immortalitatis ratio sumitur ex eo, quod Aristoteles asserit defunctos, qui sunt felices, non fieri miseros ex calamitatibus viuentium propinquorum; nec vicissim mortuos infelices fieri posse beatos ex viuentium amicorum prosperitatibus. Cap. XXIV
|
|
|
404 Aristotele doctore intellectus humanus a coprore separatus est in uniuerso quoddam optimum, aeternam habens suijpsius intellectionem. Cap. XXV
|
|
|
405
|
|
|
406 Intellectus humanus Aristoteli permanet post hominis dissolutionem. Cap. XXVI
|
|
|
407
|
|
|
408 Colligitur immortalitatis ratio ex eo, quod anima intellectiua non est principium motus, seu natura. Cap. XXVII
|
|
|
409
|
|
|
410 Ratio immortalitatis deducitur ex eo, quod Physicus non agit de omni anima, quia non potest contemplari rem ullam a materia abstractam. Cap. XXVIII
|
|
|
411 Aristotele connumerans Daemonia inter substantias, ponit animas nostras immortales. Cap. XXIX
|
|
|
412
|
|
|
413
|
|
|
414
|
|
|
415
|
|
|
416
|
|
|
417 Anima rationalis Aristoteli est quod quid est, et hoc aliquid per se subsistens: ac proinde immortalis. Cap. XXX. Anima rationalis Aristoteli ut fuerit separabilis proindeque perennis. Cap. XXXI. Aristoteles asserens Homines ob virtutis excellentiam fieri Deo, ponit animas nostras esse immortales. Cap. XXXII
|
|
|
418 Immortalitatis ratio desumitur ex eo, quod Aristoteles ait Deum posse praua agere. Cap. XXXIII
|
|
|
419 Aristoteles iubens Dijs templa condere, ac sacrificia facere nos debere, ponit animae rationalis immortalitatem. Cap. XXXIV. Alia ratio immortalitatis elicitur ex eo, quod Aristoteles ait, Heroibus distributa esse debere templa par regionem. Cap. XXXV
|
|
|
420 Aristoteles ponens Genios, quibus aedificari templa, et fieri sacrificia debeant, supponit immortales esse rationales animas. Cap. XXXVI
|
|
|
421 Aristoteli, animam rationalem esse immortalem, est principium verum syllogismi topici. Cap. XXXVII. Immortalitas Aristoteli est attributum, quo rationalis anima dissidet ab alijs. Cap. XXXVIII. Aristoteles supponit tamquam notum et euidens axioma, rationalem animam esse immortalem. Cap. XXXIX. Ratio immortalitatis educitur ex eo, quod animam rationalem materies appetit veluti diuinum quid: quum alias formas appetat sub ratione boni, et appetibilis tantum. Cap. XL
|
|
|
422 Immortalitatis ratio sumitur ex eo, quod forma generationem promouens potest diligenter considerari a Metaphysico. Cap. XLI
|
|
|
423 Noua ratio immortalitatis educitur ex eo, quod Aristoteles ponit formas physicas, et corruptibiles. Cap. XLII. Aristoteles ponit animae immortalitatem esse principium scientiae, ac demonstrationis. Cap. XLIII
|
|
|
424 Aristoteli homo particeps est maxime diuinitatis, et omne diuinum habet vitam perpetuam, seu functionem vitae immortalem. Cap. XLIV. Intellectus humanus habet operationem perfectam secundum propriam virtutem qua diuina contemplatur; adeoque est immortalis Aristoteli. Cap. XLV
|
|
|
425 Aristoteles intellectuit tribuens functionem praestantissimam ponit animam immortalem. Cap. XLVI
|
|
|
426 Intellectus Aristoteli est praestantissimus et diuinissimus eorum, quae sunt in nobis, adeoque immortalis. Cap. XLVII. Immortalitatis ratio promitur ex eo, quod illa, circa quae versatur intellectus sunt obiecta praestantissima. Cap. XLVIII. Argumentum immortalitatis ductur ex eo, quod intellectio est assiduissima functio. Cap. XLIX
|
|
|
427 Immortalitatis ratio colligitur ex eo, quod contemplatio voluptates habet puritate, nobilitate, ac stabilitate mirabiles. Cap. L
|
|
|
428 Alia ratio perennitatis habetur ex eo, quod intellectus sapientis sibi sufficit ad contemplandum. Cap. LI. Imortalitatis alia ratio educitur ex eo, quod intellectio est per se ipsam expetibilis. Ratio immortalitatis ex eo sumitur, quod contemplatio est sine motu, ac negotio. Cap. LIII
|
|
|
429 Alia ratio immortalitatis est ex eo ducta; quod ciuiles hominis actiones tendunt in aliam felicitatem. Cap. LIV. Elicitur immortalitatis ratio ex eo, quod vita contemplatiua post longitudinem vitae perfectae est praemium actionum moralium. Cap. LV
|
|
|
430 Formatur immortalitatis ratio ex eo, quod contemplatio est operatio solius animae, non hominis compositi, ut actio moralis. Cap. LVI
|
|
|
431 Hauritur immortalitatis artio ex eo, quod vita contemplatiua est operatio diuina, non pure humana. Cap. LVII. Nectitur immortalitatis ratio argumentum ex eo, quod anima rationalis vi et pretio excellit omnia longo interuallo, et speciatim quae sunt in nobis. Cap. LVIII
|
|
|
432 Oritur alia immortalitatis ratio ex eo, quod Aristoteli dicitur intellectus maxime homo esse. Cap. LIX. Petitur immortalitatis ratio ex eo, quod Aristoteles homini tribuit vitam contemplatiuam felicissimam. Cap. LX. Mentis humanae operatio, ad vitae ciuilis discrimen a corpore separata, rationalis animae statum immortalem extra corpus conuincit in Peripato. Cap. LXI
|
|
|
433 Humana mens eo probatur esse in Peripato perennis, quoniam Aristoteli functionem habet corporis non indigam, sed cui corpus officiat. Cap. LXII
|
|
|
434 Aristoteles ponens Deos contemplandi solo munere pollentes, omnique actione, et effectione alia carentes, necessario ponit animas rationales post hominum interitum remanere a corpore separatas. Cap. LXIII
|
|
|
435 Cognatio humanae intellectionis cum diuina, mentis humanae naturam a corpore separatam et immortalem detegit Aristoteli. Cap. LXIV
|
|
|
436 Intelectio humana diuinae similis per seipsam pretiosa conuincit animae rationalis immortalitatem. Cap. LXV. Homino nato opus esse externa prosperitate ad felicitatem statuens Aristoteles supponit animam rationalem a corpore separatam immortalem. Cap. LXVI
|
|
|
437 Corporis valetudinem esse bonum externum contemplationi, ideoque arguere animae rationalis immortalitatem. Cap. LXVII. Euasiones Alexandreorum ab argumentis e Morali Philosophia deductis pro immortalitate, ab Aristotele diruuntur. Cap. LXVIII
|
|
|
438 Intellectus humanus optime affectus, homines Deo caros efficiens, immo carissimos, et amicos, Aristoteli rationalis animae immortalitatem arguit. Cap. LXIX
|
|
|
439 Cura rerum humanarum, quam Aristotele doctore Dij habent, ostendit animae rationalis immortalitatem. Cap. LXX. Optimam rem appellans Aristoteles intellectum humanum animae rationalis immortalitatem ponit. Cap. LXXI. Cognatio summa intellectus humani cum Dijs ab Aristotele posita comprobat animorum immortalitatem. Cap. LXXII
|
|
|
440 Delectatio, quam Dijs exhibet intellectus humanus, ostendit animae rationalis immortalitatem. Cap. LXXIII. Remuneratio, qua Dij probos homines afficiunt, animae docet immortalitatem in Peripato. Cap. LXXIV
|
|
|
441 Felicitas summa, quam tribut Aristoteles homini sapienti, clare confirmat immortalitatem animae rationalis in Peripato. Cap. LXXV. Diuinae Prouidentiae placitum Aristotelicum animorum nostrorum immortalitatem ostendit. Cap. LXXVI
|
|
|
442 Gubernationem optimam, qua Deus Aristoteli moderatur entia, rationalis animae detegit immortalitatem. Cap. LXXVII. Ordo rerum, qui dicitur ab Aristotele bonum ostentiale uniuersi, docet animae rationalis aeternitatem in Peripato. Cap. LXXVIII. In uniuerso ad Deum se habentes homines, ut in familia liberi, ex Aristotele conuincunt animae rationalis perennitatem. Cap. LXXIX
|
|
|
443 Homine quum sint ea, quibus omnia communicant ad uniuersum, habent animas immortales Aristoteli. Cap. LXXX. Vitiorum poenas lui post obitum, et haberi disciplinam stabilem in anima separata incorruptibili ex Aristotelis decreto. Cap. LXXXI
|
|
|
444 Praedictio futurorum certa, non ex somnio, demonstrat in Peripato rationalis animae immortalitatem. Cap. LXXXII. Inuisibilem hominem incedere non posse Aristoteli non ponenti rationalis animae immortalitatem. Cap. LXXXIII. Vox supra humana ex fluuio exiens demonstrat ex Aristotele rationalis animae immortalitatem. Cap. LXXXIV. Idem homo simul visus in locis distantissimis Aristoteli arguit rationalis animae immortalitatem. Cap. LXXXV
|
|
|
445 Credendi modus validior humano demonstrat in Peripato rationalis animae immortalitatem. Cap. LXXXVI. Aristotelem de animae descensu agentem, posuisse rationalis animae immortalitatem. Cap. LXXXVII
|
|
|
446 Eumdem Philosophum Sortes admittentem necessario ponere rationalis animae perennitatem. Cap. LXXXVIII. Oraculorum responsa ab Aristotele collaudata conuincunt immortalitatem animae rationalis. Cap. LXXXIX
|
|
|
447 Aristoteles inquiens Deos aestimare sacrificia pro modulo facultatum nostrarum, gaudere pietate potius, quam sumptu, supponit animae rationalis immortalitatem. Cap. XC
|
|
|
448 Aristoteles vota Deo faciens pro Genero suo aegrotante, animarum immortalitatem supponit. Cap. XCI. Rationalis animae immortalitas elicitur in ex eo quod Aristoteli solus homo Deos veneratur, et colit. Cap. XCII
|
|
|
449
|
|
|
450 Timor Deorum, quem homines, ac speciatim Principes habere debent Aristoteli, monstrat in Peripato rationalis animae perennitatem. Cap. XCIII
|
|
|
451 Aristoteles examinans veterum sententias de anima, non contradicit Platoni de animae immortalitate, quia similiter opinatur esse perpetuam. Cap. XCIV
|
|
|
452
|
|
|
453
|
|
|
454 Intellectus, et eius operatio quum sit sine materia, est a corpore separatus, vel saltem separabilis, et immortalis. Cap. XCV
|
|
|
455
|
|
|
456 Intellectum Aristoteli esse immortalem, cui dicitur mens nostra esse extra sensum quum fuerit in phantasmatibus. Cap. XCVI
|
|
|
457 Intellectus humanus aliquando suo munere fungens iis, quae sunt in animae phantasmatibus, aut intelligentijs, ostendit animae rationalis ammortalitatem apud Aristotelem. Cap. XCVII
|
|
|
458 Intellectus contemplatiuus, qui est finis actiui demonstrat animae rationalis immortalitatem. Cap. XCVIII
|
|
|
459 Possessio, electioque bonorum corporis et aliorum, faciens nos maxime considerare Deum, Aristoteli arguit immortalitatem animae rationalis. Cap. IC
|
|
|
460 Electio, possessioque bonorum vitiosa nobis impediens Dei considerationem, ostendit Aristoteli notam fuisse rationalis animae perpetuitatem. Cap. C. Vita scelestorum pessima non permittens Dei cultum Aristoteli probat animae rationalis immortalitatem. Cap. CI
|
|
|
461 Terminus praestantissimus animae, qui finis est, et scopus probitacis, ac moralis felicitatis in alium scopum subordinatus Aristoteli demonstrat animae perennitatem. Cap. CII. Immortalitas animae rationalis ex eo deducitur quod Aristoteles affert caussiam cur iustius sit opitulari mortuis quam viuis. Cap. CIII
|
|
|
462 Immortalitatis animae ratio deducitur ex eo, quod Aristoteli nos aliquando bene habemus, ut Deus semper. Cap. CIV
|
|
|
463
|
|
|
464 Impietas aduersus Deos, et Daemones, et circa defunctos ab Aristotele proposit a confirmat animorum immortalitatem in Peripato. Cap. CV
|
|
|
465 Immortalitatem animae rationalis Aristotelem professum fuisse, confessumue, multiplici suorum discipulorum, et classicorum Interpretum fere omnium testimonio comprobatur, non penitus reluctante Alexandro Aphrodiseo. Cap. CVI
|
|
|
466
|
|
|
467
|
|
|
468
|
|
|
469
|
|
|
470
|
|
|
471 Peroratio totius operis. Caput ultimum
|
|
|
[sans numérotation] Approbationes utriusque Fori
|
|
|
[sans numérotation] Index
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation]
|
|
|
[sans numérotation] Errata. Registrum
|
|
|
[sans numérotation] Bibliographie
|