Totus hic orbis valetudinarium est, sed in quo πολλαι μορφαι των ατυχουντων : quippe hominem tot undique circumstant morborum ideæ, ut ab ilis vix momento sit liber. Nonnulli certis sæculis prodeunt, occidunt, ut Gemursa ; et patrum memoria, certis Europæ regionibus cum Ægypto commune malum, quod cum olim in Reges incidisset, populis erat funebre, crudeli et inutili remedio, balneo ex humano sanguine parato : nec vero utilior ευνουχισµος, sed nec hydrargyrus, fatuæ Chymistarum gentis Idolum vanissimum. Quidam infausta peregrinatione huc illuc vagantur : sic luem illam Hispanicam, horrendum scortatorum flagellum, Europæis advexit India, Indis vicissim variolas misit Europa, altera alteri malas merces. Habet unaquæque regio privata commoda, sed habet et privatos morbos ; sic Hispaniam infestat struma, sic Poloniam plica, sic Balthici maris acccolas Scorbutus. Tempestatum vicissitudine morbos quos creant singulæ non tam deponimus, quam mutamus. Hyems scelerato frigore necat. Ver morborum infinito numero. Æstas immodoca siccitate, vitæ principia depopulatur. Autumnus, Libitinæ quæstus acerbæ, fructuum proventu morbos creat atrocissimos. Ipsi quoque humores quæ debent fovere sanitatem sæpenumero labefactant. Ita sanguinei desipientiæ obnoxii. Pituitosi asino tardiores et hyeme Gallica frigidiores, nihil aliud sunt quam ετωσιον αχθος aρουρης. Melancholici miseri, causarii, pertinaces, omnia tuta timentes, atris tenebris et carcere cæco conclusi, nigri humoris potenter dominantis ανωµαλια, vulgo Medicorum crucem figentes. Soli biliosi, si temperati corpore, mente valent, ingeniosi, fortes, optimi. Quid multa ? etiam morbus est aliquis per sapientiam mori : morbis enim quoque quasdam leges Natura imposuit. Vere vix incipit Quartana, quæ ubi est autumnalis, fere annua est, aut lethalis. Pestis, Mauritaniæ vastatrix, parcit Occidentali Æthiopiæ, licet fervidissimæ : minime senibus, ut somniavit Plinius : at ubi affligit, qualiacumque adfuerint symptomata, nunquam ante coctionem purgandum : eam quicumque amuletorum usu expugnare nituntur, aut occulta virtute agentibus, non tam veratro indigent, quam vinculis Hippocratis. Quidam in servitia sæviunt morbi, quidam et in proceres, ut mentagra olim nobilium pœna. Sed et qui separantur sexu, separantur et morbis. Viri esto sciant quantum possit unus Uterus, certe non experiuntur. Hæmorrhois viris interdum purgatio, interdum ut et mulieribus morbus est. His alias pepercit Arthritis, nunc familiaris, non mutata natura, sed vita ; scilicet beneficium sexus sui vitiis perdiderunt ; et quia feminam exuere, damnatæ sunt morbis virilibus. Ex morbis quoque aliqui totius sunt corporis, ut febres, fere à bile omnes, quarum aliæ quinto et septeno circuitu repetunt, aliæ quotannis natali die. Aliqui singularum sunt partium, quæ et communibus tentantur morbis, ut omni intemperiei et tumorum genere, inflammatione, abscessu, vulneribus (quorum medelam nihil promovet unguentum hopliatricum : nec militaris ille pulvis sympathicus) et seorsum quoque propriis exercentur affectibus. Inter Capitis vitia sunt cephalæa, phrenitis, melancholia, vertigo, lethargus, typhomania, fatuitas, epilepsia, paralysis, apoplexia, cui præsenti remedio est jugularium sectio, non tabacocapnia, non excitata febris, non vinum ex stibio vere stygium et tartareum venenum, inhumanum et lethale Paracelsi et Agyrtarum inventum, cujus maleficio non tam sordes eluuntur, quam venæ aperiuntur et viscera discerpuntur. Ita quæ in eo sedem habet facultas animalis non tot se prodit functionibus quod patet injuriis. Multis modis sed maxime imperitis illudit Incubus, quem inepti nonnulli in spectra, nocturnos lemures, lamias, et sagarum ludibria stolide rejiciunt. Oculus, animi index, pars tantula, tot sustinet morbos, ut nedum constet de numero. Nasum obsidet putre ulcus Ozæna dictum, quo qui laborant, ipsi tum sibi graveolent putiduli, tum vicinis tetri spiritus contagione molesti sunt. In illis puris acredo tenella ossa arrodit atque exedit insigni deformitate, exesumque palatum sæpe perforat. Ejusmodi ulcus fere carcinωdes est, aut venereum, aut strumosum, aut elephanticum : utut sit, miseri homulli medicina indigent, sed violenta, ferro et flamma. Plura dicam : animum ipsum ex Nasi purulentia infici volunt Physiognωmones, unde illis est axioma ; Corruptum Nasum sequitur corruptio morum, quod est probabile : ex isto enim Nasorum genere, qui rancidulo ore loquuntur, hoc est αηδως και δυσχερως, vulgo nebulones sunt, ridiculi, effrænes, nefarii, ardeliones, vafri, dolosi, obscæni, turbulenti, mendaces, maligni, invidi, quadruplatores, flagitiosi, infames, contumeliosi, facinorosi, nulla virtute redempti, a vitiis ægri solaque libidine fortes, industria ficti, et a Natura facti ad fraudem et calumniam. E tot affectibus qui Thoracis ambitu continentur, cave ab hæmoptysis et inflammatione pulmonis ; nec minus lethales sunt hydrops thoracicus (quem pulmonei pedes demonstrant, quemque hydragogωn usu tollere qui nititur, tortorem agit, non Medicum) angina vera, pleuroperipneumonia, empyema, nisi statim fiat sectio : crudum tuberculum, natura sua immedicabile, cujus index est pulsus intermittens et inæqualis in omni genere inæqualitatis ; Cordis palmos, a grumo sanguinis, ut et phthisis, et vomicæ putres, ab his enim subitæ mortes atque intestata senectus. Cor quibus lienosum est, salit sæpe, et momento interimit. Revera Ventriculus plurimis urgetur symptomatis, nec fere multo paucioribus morbis : at quæ illi passim tribuitur Imbecillitas, nudum et inane nomen est, cujus curationem frustra per adstringentia, moliuntur Empirici, divinæ artis quam profitentur ignari. Jecur viscus est fœcundum humoribus, magis vero morbis : ab hoc fere equuleo magis formidandus crudelis Rheumatismus, qui sudorificis exacerbatur. Quæ sit vis Lienis, quot morborum sit author, disce ex hypochondriacis et insanis. Uterum divinam luxuriantis Naturæ favissam pene infiniti male habent affectus, in quibus familiam ducunt atque supereminent, inflammatio, cancer, ροος γυναικειος, abortus, ulcus, µητροµανια ; quodque omnem prope fidem superat, strangulatus, adeo terrificus, ut eo correptæ, dyspnœa præfocante, faucium intumescentia, et membrorum concussione, a male morato Utero, stultis et credulis temere judicantibus falso putentur δαιµονιζεος. Pudendarum partium magis pudendos morbos, pudor hic non sinit adscribere ; vel ipsa Urethra, si fascini, sane non est morborum expers : adstites glandulæ gonorrhœam fundunt virulentam, ubi tetri virus afflatu inflammantur ; ut ea de causa huic etiam inveteratæ pulchre medeatur venæ sectio e brachio, quæ luem veneream nunquam excitavit, quidquid garriant imperiti Medicelli. Per Naturam homo homini Lupus, ut per Medicinam homo homini Deus : etiam homini multa a seipso mala ; sed et multa ab alienis animalibus intus forisque grassantibus ; quosdam enecat nepa, alios rabies, quæ ut in cane et lupo, quidni et sponte excitari possit in homine ? et vero etiam aliqua sinu suo fovet in perniciem : quippe nascuntur in venis dracunculi, fere ubivis vermes, qui et eminguntur et emunguntur. Ipsi pediculi Regibus, Philosophis et Tyrannis vitam adimere : aliis serpentes, qui interdum magna copia erumpunt e corpore. Scire vis an aliqui quoque sint ætatum morbi ? totam vitam tracta.