Liber II
225

ueris, ut radicis quidem truncus, musculi carnosa esset pars, tendines autem surculi, quos geniculatim ab humiliori tantum parte radix pullulat. In palmite uero lignosa pars, musculo conferetur, folia autem ab altero duntaxat latere educta, tendinibus. Quinetiam huius quoque ordinis est, longissimus dorsum mouentium musculus, qui in apices transuersorum processuum thoracis uertebrarum potissimum inseritur. Septi quoque transuersi figura admodum rara est, accedit autem raiæ (quem βάλτον Græci appellant) piscis effigiei, si modo illi prius caudam secundum longitudinem diuisam finxeris. Anulis uero respondent, qui fæcium excretionibus præficiuntur, tam is scilicet qui ad anum spectat, quam qui orbiculatim uesicæ ceruicem ambit. Piramidem uero et turbinem musculus refert, inter oculi musculos ordine septimus, oculique radici insertus. Musculus quem palpebram deorsum agere credimus, nostro C similis uisitur. In tibiæ etiam posteriori sede iuxta calcem, musculorum imagines occurrunt, laniorum securi non admodum absimiles, ut musculus secundum pollicis os flectens, et qui tertium quatuor digitorum os flectit, et unus qui sub planta tendinem porrigens, ad pedis in posteriora reflexionem iuuat. Horum nanque musculorum uenter, securis ferro, tendo autem, capulo obscure respondet. Iam si utriusque lateris musculum, qui secundus inter scapulæ motores habebitur, consideraueris, non a satanæ qui Iesum in deserto tentauit, sed ab horum musculorum forma Franciscanos, Iacobitas, et præcipue Benedictinos suæ cucullæ imaginem mutuasse contendes, quantum scilicet eius dorsum scapulasque integit. Verum ne in musculorum figuris recensendis, et potissimum eorum, qui ad femur tibiamque pertinent, in monachos alicubi præter sententiam religionemque impingam, duntaxat commemoratis a figura differentijs adijciam, quosdam musculos ampliorem multo habere insertionem, quam ortum : qualis ille est, qui a scapula pronatus octo thoracis costis inseritur, dein transuersus abdominis musculus, quemadmodum et oblique descendens. Alij latum obtinent principium, et sensim coarctati in acutum feruntur, ut musculus brachium sursum agens, et alius qui id deorsum ad dorsum trahit, præterea omnes ab ilium osse in femur inserti. Alij ortum insertioni æqualem nanciscuntur, ut qui scapulæ basi insertus eam dorso attrahit, dein et intercostales omnes, præterea quadratus musculus in cubito, iuxta brachiale reconditus, radiumque in pronum circumuertens. Ex enarratis musculorum differentijs liquido constat, alios esse longos et graciles, ut eum qui ab ilium ossis appendicis anteriori parte in tibiam fertur, totiusque corporis longissimus est, et etiam gracilis. Musculus a scapula ad hyoides os productus, pro sua proportione similiter longus et gracilis est, quemadmodum et testium musculi. Alij autem ampli et longi quoque sunt, ut abdominis oblique descendentes musculi, et septum transuersum. Alij breues et ampli, ut intercostalis[5], quorum amplitudo secundum duarum costarum interualli a dorso ad pectoris os ductum procedit. Tanto autem longiores uisuntur, distantia a superiori costa ad inferiorem spectante, quanto ipsorum ductus a costa ad costam recto obliquior est, ac in latus magis declinat. Huc quoque referri possent insertionis principijque formæ, nam aliud principium uelut puncto tantum sit, ut musculi latum tendinem in manu producentis principium, et principia eorum musculorum, qui a coxendicis ossis appendice pronati, in tibiæ ossa inseruntur. Quidam uero instar simplicis lineæ principium obtinent, ut is quo brachium deorsum, uersus dorsum trahitur, et is quoque qui scapulæ basi insertus, eam dorso attrahit : deinde cum alijs compluribus, qui inter trahentes sursum scapulam prior maiorque recensebitur. Alij rursus musculi non lineæ simplicis modo, uerum latæ superficiei ritu enascuntur, ut tres qui ab ilium osse femur adeunt, et musculi cauam gibbamque scapulæ sedem occupantes, quorum ope brachium circumagitur. Quinetiam hæ lineæ superficiesque, in rectas circulares et angulares rursus subdiuidi possent. At ne hæc curiosius, quam decet, aliquis me persequi arbitretur, ad alias differentias orationem reflectam, si prius addidero, insertiones similiter alias rectæ lineæ instar, et secundum ossis longitudinem fieri, cuiusmodi est musculi brachium pectori admouentis insertio : alias per transuersum et lata apprehensione, ut musculi brachium attollentis inserti[6]. Velut punctum autem inseritur, tendo prioris musculi flectentium cubitum.A foraminibus. Cæterum et ad formam quoque foramina fortassis spectant, quæ quibusdam musculis insunt, ut septo transuerso bina obtigerunt foramina, quibus uenam cauam stomachumque transmittit, qua autem magnæ cedit arteriæ, et uertebris uiam præbet, uix foramine peruium est, sed sectione quadam inibi diuisum dici debet.Lib.5 de Administrandis sectionibus. Verum hæc septi foramina cum Hippocrate Galenus male animaduertit, qui etiam alibi orbicularem recti intestini musculum, et illum qui uesicæ ceruicem ambit (quia anulum referunt) perforatos esse recensuit. Est et unus quoque perforatorum is musculus, qui a prima thoracis costa pronatus, anteriori transuersorum ceruicis uertebrarum processuum sedi inseritur, ac uenam in brachium cum arteria tendentem transmittit. Alij foramine nullo sunt peruij, ut corporis reliqui omnes, nisi fortassis quis intercostales ideo perforatos

×Erreur pour intercostales.
×Erreur pour insertio.