Liber II
462 [262]
DE MVSCVLIS BRACHIVM MOVENTIBVS. Caput XXIII.

Alius uiciniæ quam sectionis ordo.  VICINITATIS quidem ordo, ante musculos brachium mouentes, capitis et dorsi, et scapulæ motuum duces oportuisse describi indicabit, si demum partes iam dissectis uiciniores prosequi institutum esset. Verum quum integris adhuc brachium mouentibus musculis, scapulam mouentes administrari nequeant, multoque minus illis nondum ablatis, aut capitis aut dorsi administrare datum sit, operæ pretium me facturum duxi, si brachij et dein scapulæ motores, ante caput mouentes musculos, sectionis nomine aggrediat. Quanquam si secus cuipiam uisum fuerit, Capita facile ita transponentur, ceu ego, in horum Librorum epitome sectionem non moratus, sed uicinitatem potius secutus, præstiti adeo, ut cuiuis integrum fuerit, modo hoc, modo illud Caput aggredi, prout sibi musculorum tradendorum seriem proponet.Brachij motus quot. Brachium itaque antrorsum ad pectus, et retrorsum uersus dorsum, et sursum ad ceruicem caputque, et deorsum ad thoracis latera mouetur : et præter hos motus quodammodo in gyrum quoque agitur, aut ita circunuertitur, ac si baculum aliquem, in utrasque manus non flexas, sed secundum longitudinem tantum mutuo appositas acciperes, ac deinde alternatim, prorsum retrorsumque actis manibus, baculum uolueres. Quemadmodum enim baculum siue deorsum porrectum, siue sursum siue antrorsum prominentem, illo modo mouere posssis, ita quoque brachium, siue id pectori admotum, siue sursum actum, aut deorsum propendens seruaueris, semper circumuerti poterit adeo, ut brachium triplici motuum genere agatur.Primus brachium mouentium. Brachium itaque pectori unicus adducit musculus, originem sumens ex media pectoris ossis latitudine, et ipsi insertis cartilaginibus, deinde quoque priuatim ex septimæ et octauæ costæ cartilaginibus, et ex media clauiculæ sede, qua hæc pectoris os spectat. Principij pars a clauicula procedens, omnino carnosa apparet, quæ uero ex pectoris ossis secundum dextrum sinistrumque medio enascitur, alteriusque lateris musculi initio contigua est, neruosior membranosiorque, et minus crassa uisitur. Attamen, quæ ex ossis pectoris latere, ipsique inarticulatis cartilaginibus pronascitur, penitus iam carnosa existit, quæ uero priuatim ex septimæ octauæque costarum cartilaginibus, iuxta mucronatam cartilaginem exoritur, membranea, et tenuis aliquousque conspicitur. Musculus ex his principijs prodiens, et paulatim crassior carnosiorque redditus, sensim arctatur, atque in acutum tantisper procedit, quousque amplo et nerueo, admodumque robusto, sed brui tendine, humero secundum ipsius longitudinem implantetur. Fit uero tendinis huius insertio, subter humeri capitis ceruicem, in interiore ipsius regione, nonnihil interim in priora uergens. Huius musculi fibræ inuicem uariant, et paulo ante tendinis productionem, adhuc in carnea musculi parte, deinde et secundum totam tendinis amplitudinem, ad X literæ similitudinem sese decussatim intersecant. Quæ enim ex clauicula, et media pectoris ossis longitudine clauiculæ proxima enascuntur, ex superioribus deorsum oblique in exteriora procedentes, superiorem tendinis partem, secundum totam ipsius amplitudinem efficiunt, carnosæque toto ductu, præterquam in musculi in humerum insertione, permanent. Sed quæ ex reliqua ossis pectoris sede, ac ex septimæ et octauæ costarum cartilaginibus priuatim originem mutuantur, oblique sursum protensæ, inferiorem tendinis partem, secundum ipsius latitudinem constituunt, et citius carnem ipsarum, qua implentur, suffulciunturque, quam superiores amittunt. Superius enim ad insertionem usque, musculus carneam naturam reseruat, inferius autem multo ante insertionem, liuidus nerueusque conspicitur, quod superiores fibræ procul dubio, propter breuiorem ductum adeptæ sunt. Id nanque omnibus commune esse diximus musculis, ut tanto breuiori donentur tendine, quo succinctiori ductu, pro motus ipsorum ratione feruntur. Cæterum superiora inferioraque in tendine uoco, non quæ humeri caput propinquius accedunt, aut remotius ab illo reclinant, sed ad tendinis, quæ secundum latitudinem perficitur, insertionem, has positionis differentias in præsenti refero non secus, ac si hanc chartam, subdita altiorem superiorem'ue dicerem. Est itaque musculus hic quodammodo quinquilatris, sed inæqualibus costis constitutus. Vna nanque, secundum mediam clauiculæ longitudinem ducitur, secunda ad ossis pectoris longitudinem procedit, tertia secundum insertionis longitudinem fertur, quarta a media clauiculæ sede, ad insertionis partem, humeri capiti propinquiorem proficiscitur : quinta uero a remotiori ab humeri capite insertionis parte, ad pectoris ossis mucronatam cartilaginem protenditur. Atque hæc costa, illa demum est, quæ anteriorem cauitatis axillæ sedem efformat, posteriorem uero ille constituit musculus, quem brachium deorsum dorso admouere audies. Cæterum ut brachium pectori adducens musculus, differentes fibras, ac latum