Liber II
291

efficiantur. Duodecimæ autem costæ cartilagini non solum inseritur, sed toti ipsius longitudini carnosus adnascitur, et ad inferiorum costarum extrema, oblique ascendente abdominis musculo, et longe magis transuerso admodum unitur. Cæterum septi fibræ ad uertebras drosi prorepentes, non in undecimam thoracis uertebram, quam spectant, insertionem moliuntur, quod magna arteria sub septo transuerso repens, et sextus femur mouens musculus, adeo undecimæ uertebræ obducantur, ut septum ipsi connasci nequeat. Ac proinde fibræ, quas hic undecimæ thoracis uertebræ connecti oportebat, in duo membranea, sed perquam ualida desinunt ligamenta, seu tendines. Qui deorsum ad magnæ arteriæ latera protensi, lumborum musculis inibi cohærent, et sensim arctiores redditi, ac arteriæ nonnihil sese subijcientes, tantisper porriguntur, donec lumborum uertebras excarnes reperiant, ipsisque robustissime et longo ductu inserantur. Vniuersum itaque septum paulo minus toto orbiculare est, situm uero obliquum exigit, nam a pectoris osse per spuriarum costarum extrema, ad eam quam diximus, in lumborum uertebris regionem protenditur, situmque ob id a prioribus deorsum ad posteriora uergentem obtinet. Quinetiam duos sortitur circulos, unum membraneum, qui caput ipsius putatur, alterum hunc succingentem, qui carneus est, uerum quemadmodum hic semper, quo costis propinquius accedit, carnosior efficitur, ita et ille, quo septi centro uicinior est, membranosior euadit, non tamen ambo exacti circuli imaginem referunt, sed talem, qualem quis latum esse diceret, et una parte in acutum angulum cessare. Membraneus enim sursum, atque in anteriora acutum porrigit angulum, carneus autem deorsum, atque ad inferiora illis reticulis quam simillimus, quibus in paruæ pilæ ludo utimur et præcipue si eius reticuli capulus dissolutus, modiceque patescens fuerit, et ipsum lignum (quo breuius et latius reddatur) non segniter parietibus attusum. Cæterum uniuersum septi transuersi corpus, duabus obducitur membranis, totam enim inferiorem ipsius amplitudinem, qua nutritionis organa spectat, peritonæum succingit : superior uero uniuersa latitudo, cor pulmonemque respiciens, tunica costas succingente obducitur.Septi foramina. Quinetiam contra aliorum musculorum naturam, paucis demptis, septum transuersum quibusdam foraminibus peruium est, quæ Galenus ex Hippocratis sententia duo esse recensuit, unum, quod uertebris, arteriæ magnæ, et descendenti ad uentriculi orificium stomacho uiam præbet, alterum, quo uena caua in thoracem transscendit. Nobis uero tria esse obseruantur, primum, ubi ab inuicem deducuntur ligamentorum aut tendinum illorum principia, quæ solam transmittunt arteriam, et finem uenæ pari carentis, quæ costas enutrit, et ramos deinde sexti paris neruorum cerebri, qui ad costarum radices, sub membrana costas succingente propagantur, ac post modum iecori, lieni, renibus, intestinis et omento numerosa serie inseruntur. Si quis modo uertebras his cum Galeno adnumerare uelit, permitto quidem, quanquam improprie admodum uertebris septum uiam præbere uideatur, imo uix apposite, uiam, qua arteria fertur, foraminis nomine donamus, quum hæc potius semicirculum in septi transuersi circumferentia exculptum[23], quam foramen referat, septumque uertebrarum, corporum superiori seu anteriori parti, non autem lateribus committatur. Secundum foramen, ad septi transuersi medium, uersus dextrum tamen consistit, et uenæ cauæ in thoracem reptanti extructum est, cuius corpori septum firmissime, membranarum ipsi obnatarum beneficio connascitur, quemadmodum et hæ membranæ reliquis quoque, quibus septum iter præbet, pertinaciter committuntur. Tertium foramen paulo inferius, quam media septi sedes est, ad sinistrum latus modice uergens habetur, quo stomachus, et sexti neruorum paris rami, ad uentriculi orificium dimittuntur longe profecto secus, ac Hippocrates, Galenus, cæterique Anatomicorum proceres arbitrati sunt. Meæ huic sententiæ non sectio duntaxat, sed et ipsa ratio quoque astipulatur, arduus enim fuisset stomachi anfractus, si dorso propter duodecimam thoracis uertebram in primo foramine innixus, sursum ad priora in uentriculi superius orificium detorqueretur. Est enim primum foramen paulo inferius, quam media uentriculi regio, et ipse uentriculus ea parte, qua stomachus illum ingreditur, teres existit, neque magis uersus priora, quam posteriora stomachus cum ipso continuum corpus efficitur.Septi munus Cæterum quum hæc de septi forma naturaque dixisse sufficiat, merito nunc ipsius functionem exequar. Plato existimauit hunc musculum duntaxat concupiscibilis, seu naturalis animæ et animosæ septum esse transuersum, Aristoteles uero, quum has animas, unius tantum in cor repositæ partes esse arbitraretur, in hoc septum a Natura procreatum affirmauit, ut cordis sedem a uentre dirimat, et animæ originem inoffensam a ciborum exhalationibus, et caloris aduentitij copia seruet, uerum id non modo præstat, sed inter musculos thoracem mouentes, ad respirationem, ac ad propellenda uentris recrementa in primis conducit : huius officium quo thoracem mouet, obscurum est, neque sat scio, an quispiam uere id scriptum posteris reliquerit, aut etiam illud ex proposito tradere aggressus sit. Id enim Galeno

×Variante orthographique pour exsculptum.