Liber II
296

conscenderint, cuius ibidem extuberanti processui, neruosa insertione simul ambo coëuntes, tanquam trianguli uertice inseruntur, non admodum manifeste occipitis ossi, ad anteriorem dorsalis medullæ foraminis sedem implantati. Ego hos musculos duorum duntaxat loco, ut scilicet unus utrinque habeatur numero, quamuis ex Galeni sententia singulos, duorum uice, aut trium etiam nonnulli enumerasse uideantur, quod quibusdam (uti opinor) inscriptionibus, secundum ipsorum fibrarum ductum exporrectis, instarque albæ lineæ apparentibus animum attenderint : quamuis interim hæ neque semper eædem, neque tam paucæ appareant, ut eorum beneficio utrinque solum duo tres'ue recenseri possent musculi, deinde etiam longe minus penetrant, quam ut in plures musculos alterius lateris musculum distinguere possent. At si musculi principijs insertionibusque dissectionum Proceres attenti fuere, multo pluribus, quam tribus musculis hic noster conformaretur : nam tres musculi ad tres superiores thoracis uertebras ducerentur, et septem ad septem ceruicis, quare longe satius est, utrinque unum enumerare musculum, aut, uti iam dixi, decem. Duobus his musculis ceruix proprio motu, et obscure caput ipsum flectitur, si enim utriusque musculi partes simul omnes egerint, recta efficietur ceruicis flexio, uertebris scilicet mutuo sese succedentibus, at si alteruter tantum in se colligatur, in contracti latus ceruix inclinabitur, uti etiam musculi exortus, insertio, et fibrarum ductus, ipsiusque continuitas, luce clarius commonstrant. Cæterum hi musculi non solum ceruicem creduntur flectere, at etiam, uti paulo post audies, thoracis uertebras superiores. Quod uero Galenus parum recte in Decimotertio de Partium usu hos musculos caput releuare, et sursum ducere docuerit, etiam si non prolixius id modo exequar, neminem latere sat scio.Tertius et quartus. Tertius et quartus, quorum alter in dextro est latere, alter uero in sinistro, ad hunc modum habent. Dexter ex superiori exteriorique primæ thoracis costæ sede, carnosus amplusque enascitur, ex totius nimirum dextri lateris primæ costæ sede, quæ a uertebris ad eam usque costæ ossis regionem pertingit, quæ iam in cartilaginem degeneratura est. Musculus ex hac enatus basi, sensim arctatur, et in omnium ceruicis uertebrarum transuersis processibus, interiori ipsorum sedi implantatur, fibras sursum oblique intro producens. Fibræ enim a costæ regione uertebris proxima principium ducentes, in transuersum septimæ ceruicis uertebræ processum inseruntur. Deinde huic sedi proxime in ortu subsequentes, transuerso sextæ uertebræ processui adnascuntur, atque ita continua semper serie insertionem moliuntur, ut illæ tandem, quæ costæ cartilagini proximæ sunt, primis ceruicis uertebris implantentur, totusque musculus triangularem figuram referat, cuius primum latus primæ thoracis costæ exporrigitur, cui et id priuatim obtigit, quod foramine quodam peruium sit, quo axillari uenæ, et arteriæ, in brachium excurrentibus iter exhibet. Secundum autem latus ad ceruicis longitudinem, ipsiusque in transuerso processus insertionem fertur : tertium uero, a costæ cartilagine, ad transuersum primæ ceruicis uertebræ processum. Huius musculi et sui coniugis functionem orationi adijciam, ubi quintum et sextum expressero.

[Illustrations]

Præsenti figura musculi, quem hic describimus, fibrarum naturam et seriem, ac latera ruditer delineauimus. Significet igitur A ad B, ipsius latus uertebris exporrectum, C ad B, latus secundum costam ductum. C autem ad A latus, quod ab anteriori costæ sede, oblique sursum ad musculi apicem contendit.

Quintus et sextus. Quintus itaque, qui sextum in sinistro latere sibi parem sortitur, principium in dorso assumit, ex transuersi sextæ thoracis uertebræ processus radice, ad primum eius uertebræ posterioris processus, seu spinæ exortum. Hinc ascendens ex reliquarum quinque superiorum thoracis uertebrarum transuersis processibus enascitur, sensim crassior ualidiorque redditus, quousque admodum pertinaciter in externam sedem transuersi processus septimæ ceruicis uertebræ, insertionem tentet : huic enim primum musculus inseritur, et deinde reliquarum omnium ceruicis uertebrarum transuersis processibus, ad exteriorem eorundem sedem, quanquam inualidam, et non admodum patentem, in transuersum primæ uertebræ processum implantationem (ut neque etiam tertius musculus) perficiat. Quinto itaque et tertio musculo, qui dextris uertebrarum processibus inseruntur, ceruix duntaxat in dextrum latus inclinatur, recto quidem ductu, utrisque musculis una laborantibus, obliquo autem, alterutro duntaxat se colligente. Tertius enim, quiescente quinto, in latus quidem, sed magis antrorsum ceruicem inclinat, quintus autem in posteriora magis.Musculi 3, 4, 5, 6, munus. Septimus musculus, cui in sinistro latere octauus respondet, a septimæ thoracis uertebræ spinæ radice, deinceps et a reliquarum succedentium uertebrarum spinarum quoque radicibus, ubi inuicem uertebræ articulantur, principium sumit, non autem a spinarum lateribus, quæ musculo occupantur, quem decimumquintum enumerabo.Septimus et octauus. Quando septimus hic musculus sensim ad ceruicem exporrectus, infimam ceruicis uertebram contingit, uehementius ampliorique sede ab illa enascitur, et obscuram admodum insertionem illarum fibrarum, quæ a thoracis