Liber VII
648

gione nonnihil introrsum comprimitur, aliqua sui parte planam superficiem pro conuexa ac orbiculari commonstrans. Quum enim hæc tunica ad eam usque anterioris oculi sedis regionem pertingit, secundum quams maior oculi educitur circulus, quem iridem vocamus, aut quo album oculi (ut ita loquar) a nigro distinguitur, et ea tunicæ a dura cerebri membrana pronatæ pars consistit, quam cornu in luciditate et substantia quoque comparabimus, ipsa ab hac abscedit quam dura procreat membrana, neque amplius illam contingens inibi in posteriora comprimitur, qua illi parti quam cornu assimilamus, ita subduci debuisset, quemadmodum secundum reliquam oculi regionem illi subducitur tunicæ, quam dura membrana efformat. Neque hac duntaxat impressione præsens tunica a tenui membrana cerebri generata donatur, uerum etiam in huius compressionis mediou foramine quodam peruia est, quodx minimum in oculo apparentem efformat circulum, et pupilla nobis appellatur.Pupilla. Adeo ut hæc tunica uuæ folliculo, a quo pedunculum quo affirmatur extraxeris, quam simillima sit, præsertim si uuam illic parum concidisse, et ut fit uacuari intelligas, ubi pedunculum extraxeris. Totus enim uuæ folliculus tunicæ huic respondebit : ea autem concidentia illi respondebit compressioni, quam in anteriori parte hæc tunica sibi uendicat. Foramen autem quo pedunculus firmabatur, ipsi pupillæ comparatur. Atque ab hac similitudine Græci præsentem tunicam ῥαγοειδῆ et ῥώγα, nos autem uueam appellamus. Quoniam uero a tenui cerebri membrana χοροειδὴς dicta, hæc tunica constituitur, Græci illam quoque χοροειδῆ nuncuparunt. Quanquam non ob id solum quod a tenui membrana cerebri producitur, eam ita uocarunt, sed forsitan quod ipsa uenas arteriasque oculi sustinet, perinde atque tenuis membrana cerebri uasa suffulcit. Quandoquidem passim qua uuea tunica, illa obducitur, quam duram cerebri membranam progenerare mox dicam,y uenarum arteriarumque surculi ab hac in uueam pertingunt, et uueam ita exasperant, ut hac quoque ex parte internæ superficiei folliculi uuæ accedat, quæ fibras illas continet, quibus uuæ caro et acini sustinentur. Quum itaque ab ea tunica quam dura cerebri membrana procreat, complures uasorum surculi sparsim in uueam producantur, fit eorum surculorum internentu[14] uueam illi tunicæ connasci.Vueæ tunicæ colores. Qua uero uuea tunica ab illa secundum iridis circulum abscedit, introrsumque premitur, uuea pertinaciter secundum totum circuli ductum ipsi adnascitur, et colorem euariat. Vuea nanque tota superficie qua dura tunica succingitur, perpetuo nigra est, et modice humecta : in anteriori autem suæ compressionis sede uarie tingitur, cumque semper exprimit colorem, qui in oculi iride seu maiori circulo, aut oculi nigro occurrit, cuius gratia oculos nigros aut cæsios, aut glaucos dicimus.Ex humorum aut spirituum copia oculorum colorem non euariari. Neutiquam enim is color humorum oculi beneficio consurgit. quod etsi magnum sit paradoxum, non secus tamen id probatum uelim, quam quod is oculi color in uuea perpetuo appareat, siue integro oculo, siue effluxo humore, siue ipsa uuea tunica a dura liberata, diuulsaque. Quod non solum in hominis oculo est cernere, sed et in cuiusuis alterius animalis oculo. Cæterum interna uueæ superficies uarijs interstinguitur coloribus. in posteriori enim oculi sede, qua hæc tunica primum pronascitur, subalba est. mox uiridis, et dein cærulea iridis in modum efficitur. atque hos colores in posteriori oculi sede adhuc interna hæc superficies possidet, in anteriori autem oculi sede uniuersa impense nigricat. et non adeo læuis hic atque in posteriori sede uisitur : quod illi potissimum accidit propter processus, quos a se hac in parte educitz tunicam constituturos, quæ anteriori uitrei humoris sedi obducitur, et uelutia interstitium est uitrei et eius quem aqueum nominabimus.Tunica cilijs et palpebrarum pilis comparata. Præsens tunica planis duntaxat donatur superficiebus, non autem concauis aut conuexis. Quando quidem hanc tunicam constitueres, si ex tenuissima araneæ tela orbem exscinderes tantum, quanta est anterior sedes uitrei humoris, ac dein in hoc orbe alium orbiculum excinderes (sic), foramen facturus tam amplum, atque crystallinus humor amplus est, ubi uisitur amplissimus. Huiusmodi nanque orbi præsentem tunicam conferre posses, si illum circulatim ab uuea tunica pronasci fingeres, illicque suo foramine crystallino connasci, ubi is amplissimus cernitur. Verum hæc tunica tenuitate araneæ telas fere superat, et processulis ab uuea pronatis talibus constat, ut nigra cilia, seu palpebrarum pilos imagine insigniter exprimat. Num autem tunica, aut aliter nuncupanda sit, non admodum moror : modo quanam sede reponatur, et quibus committatur, qua sit imagine et substantia, explicem, mihique nullum occurrat nomen quod ipsi aptius sit quam tunicæ, aut si uoles, interstitij inter uitreum humorem, et eum quem albugineum aqueum'ue nuncupabimus.Dura oculi tunica a dura cerebri membrana educta. Sed iam tempestiuum fuerit etduram tunicam sermone complecti, quam a dura cerebri membrana uisorium neruum inuestiente pronasci ac dissolui credimus. Quum primum enim hæc membrana oculi posteriori sediapplantatur, dilatescit, et crassior ac durior ipsa cerebri dura membrana euadens, orbiculatim undique oculo obducitur, tam in anteriora quam in posteriora pertingens. quanquam interim cum passim sibi similis sit, neque simplici donetur nomine. Qua enim posteriorem oculi sedem constituit, et in anteriori sede admaio-

×Erreur d'impression pour interuentu.